________________
मौनाष्टकम्
અર્થ : જેમ સોજાનું જાડાપણું (પુષ્ટતા) અથવા જેમ મારવા લઈ જવાતી વ્યક્તિ(કે પ્રાણી)ને કરેણની માળા વગેરે આભરણ [પહેરાવવામાં આવે] છે, તેમ સંસારની વિકલતાને (અધૂરપ, ભવોન્માદ)ને જાણનાર મુનિ આત્મદ્રવ્યને વિષે જ સંતુષ્ટ डोय छे. ७.
सुलभं वागनुञ्चार मौनमेकेंद्रियेष्वपि ।
पुद्गलेष्व प्रवृत्तिस्तु योगानां मौनमुत्तमम् ।। ७ ।। बा०- सुलभं क० सुखें पामीइं एहवू । वागनुछारमौनं क० वचननो अनुच्चाररूप मौन । एकेंद्रियेष्वपि क० एकेंद्रियमाहिं पणि । पुद्गलेषु क० पुद्गलमात्रमांहि। अप्रवृत्तिस्तु क० अव्यापाररूप तो । योगानां क० योग, जे। मौन क० प्रवृत्तिरोध तेह ज। उत्तमं क० उत्कृष्ट मौन क० ए आ यतिमौन छई। ७
અર્થ : વચનના અનુઉચ્ચારરૂપ ન બોલવારૂપ) મૌન એકંદ્રિય(જીવો)માં પણ સુલભ (સુખે પામીએ એવું) વર્તે છે. પરંતુ પુલમાત્રમાં અવ્યાપારરૂપ (અપ્રવૃત્તિરૂપ) યોગનું (મન-વચન-કાયાના યોગોનું) મૌન તો ઉત્કૃષ્ટ મૌન છે. એ યતિ(મુનિ)નું भौन छ. ७
ज्योतिर्मयीव दीपस्य क्रिया सर्वाऽपि चिन्मयी ।
यस्यानन्यस्वभावस्य तस्य मौनमनुत्तरम् ।। ८ ।। मौनाष्टकम् ।।१३।। - बा०- ज्योतिर्मयीव क० प्रकाशमय जिम । दीपस्य क० दीवानी । क्रिया उत्क्षेपण-निक्षेपणादिक। सर्वाऽपि क० सघली तिम । चिन्मयी क० ज्ञानमय सर्व क्रिया आहार-व्यवहारादिक । यस्य क० जेहनें । अनन्यस्वभावस्य क० अनन्य स्वभावइं पुद्गलभावें न परिणम्यो तेहवानइं । तस्य क० तेहनइं । मौनं क० मुनिपणुं । अनुत्तरं क० उत्कृष्टउं । ८
""वियद्वस्तुस्वभावानुरोधादेव तत्कारकात् । वियत्-संपूर्णता तदुत्पतौ कुंभस्येव दशात्मनः ।।"
१. 6 वागनुच्चारं। २. 1, 2, 6, 11 वर्तते' श०६ नथी; 3 Hi ‘एहवू पछी वर्तते' श६ छ8 मही प्रस्तुत न होवाथी. लीधो नथी. । ३. 1, 4, 5, 6, 7, 11 मौन क० प्रवृत्तिरोध तेह ज; 3 मौन तेह ज। ४. 1, 6 wi ‘ए आ यतिमौन छई' शो नथी. । ५. 8 क्रिया योग । ६. 1 भने 6 मा અવતરણ નથી.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
