________________
ज्ञानसार
ગાથા “ક્ષાયોપમિક ભાવમાં વર્તતાં દૃઢ યત્નથી કરેલું શુભ અનુષ્ઠાન પતિતને (પડી ગયેલાને) પણ ફરીથી તે ક્ષાયોપમિક ભાવની વૃદ્ધિ કરનાર થાય છે.” 'पंयाश', उ गा. ३४
४४
गुणवृद्ध ततः कुर्यात् क्रियामस्खलनाय वा । एकं तु संयमस्थानं जिनानामवतिष्ठते ।। ७ 11
बा०- गुणवृद्ध्यै क० गुण वधारवानइ अर्थइ । ततः क० ते माटि । कुर्यात् क० करई । क्रियां क० क्रिया प्रति । अस्खलनाय क० अणपडवानइ काजिं । वा अथवा । एकं तु क० एक तो । संयमस्थानं क० संयमनुं स्थान । जिनानां क० केवलीनई । अवतिष्ठते क० थिर रहइ । ७
અર્થ : તે માટે ગુણ વધારવાને અર્થે અથવા (જે ભૂમિકાએ હોય તે ભૂમિકાથી) નીચે નહીં પડવાને કાજે ક્રિયા કરવી જોઈએ. એક સંયમનું સ્થાન તો કેવલીને (देवलज्ञानीने) वर्ततुं होय छे. ७
वचोऽनुष्ठानतोऽसंगक्रियासंगतिमंगति ।
सेयं ज्ञानक्रियाऽभेदभूमिरानंदपिच्छला ।। ८ ।। क्रियाष्टकम् ।। ९ ।।
बा०- वचोऽनुष्ठानतः क० वचनानुष्ठानथी । असंगक्रिया क० निर्विकल्प समाधिलक्षण असंगक्रिया। संगतिमंगति क० योग्यता प्रतिं पुहचरं । सेयं क० ते ऐ । ज्ञानक्रियाऽभेदभूमिः ज्ञानक्रियाना अभेदनी भूमिका, जे माटिं असंगरूप भावक्रिया शुद्धोपयोग शुद्धवीर्योल्लासतादात्म्य धरइ छइ, केहवी छई ? आनंदपिच्छला क० स्वाभाविकानंदामृतरसइ आर्द्र छई । ८
ए क्रियाष्टक पूरुं थयुं ।। ९ ।।
અર્થ : (સાધક) વચનઅનુષ્ઠાનથી નિર્વિકલ્પ સમાધિસ્વરૂપની અસંગક્રિયાની યોગ્યતાએ पहोंये छे. ते खा ज्ञान (अने) डियानी अमे६३५ भूमि छे. ते भूमि देवी छे ? સ્વાભાવિક આનંદના અમૃતના રસથી આર્દ્ર (ભીંજાયેલી) છે. અસંગરૂપ ભાવથી રસાયેલી ક્રિયા શુદ્ધ ઉપયોગ (જ્ઞાન) અને શુદ્ધ વીર્યોલ્લાસના તાદાત્મ્યરૂપ છે, તેથી અહીં જ્ઞાન અને ક્રિયા વચ્ચે અભેદ કહ્યો છે. ૮
खाडियाष्ट पूरुं युं ॥ ८ ॥
१. 1 जिनकेवलीन । २. 4, 5, 7, 10, 11 पिच्छिला । ३. 1, 2, 8, 9, 10, 11 ते ए; 3 ते । ४. 4, 5, 7, 9 केहवा छै; 6 भांजा शब्दों नथी । ५. 1 छइ भूमि
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org