________________
ध्यानाष्टकम्
१३९
३० ध्यानाष्टकम्
ध्याता ध्येयं तथा ध्यानं त्रयं यस्यैकतां गतम् ।
मुनेरनन्यचित्तस्य तस्य दुःखं न विद्यते ।। १ ।। बा०- ध्याता क० ध्यानार' । ध्येयं क० ध्यावा योग्य । तथा क० तिम । ध्यानं क० ध्यावं त्रयं क० ए त्रिण। यस्य क० जेहनइ। एकतां गतं क० एकपणा प्रतिं पाम्युं ध्यानइं स्वस्वरूप। मुनेः क० साधुनइं. केहवानइं ? अनन्यचित्तस्य क० नथी अन्य ठामि चित्त जेहनु एहवानइं । तस्य क० तेहनइं । दुःखं न विद्यते क० दुःख नथी । १
અર્થ : ધ્યાતા એટલે ધ્યાનના કરનાર (ધ્યાનાર), ધ્યેય એટલે ધ્યાવાયોગ્ય (જેનું ધ્યાન કરી શકાય તે) અને ધ્યાન એટલે ધ્યાવું એ ત્રણે જેનામાં એકતાને પામ્યા છે એટલે ધ્યાન[અવસ્થા]માં સ્વસ્વરૂપને પામેલ છે અને જેનું ચિત્ત અન્ય જગ્યાએ નથી मेवा साधुने हु: नथी. १.
ध्यातांतरात्मा ध्येयस्तु परमात्मा प्रकीर्तितः ।
ध्यानं चैकाग्र्यसंवित्तिः समापत्तिस्तदेकता ।। २।। बाo- ध्याता क० ध्याननो करणहार । अंतरात्मा क० सम्यग्दर्शनपरिणतात्मा। ध्येयस्तु क० ध्यान करवायोग्य ते । परमात्मा क० सिद्ध भगवान् अथवा क्षीण घातिकर्म अरिहंत । प्रकीर्तितः क० कहिउ । ध्यानं क० ध्यान । च पुनः। एकाग्र(ग्र्य)संवित्तिः क० एकाग्र बुद्धि विजातीय प्रत्ययाव्यवहित सजातीय प्रत्यय ते ध्यान, ए योगाचार्य मत। समापत्तिः क० वक्ष्यमाण लक्षण समापत्ति ते । तदेकता क० तेहनी एकता । २
“जो जाणदि अरिहंते दव्वत्त-गुणत्त-पज्जवत्तेहिं । सो जाणदि अप्पाणं मोहो खलु जादि तस्स लयम् ।।१।।"
'अवयनसार'. स. १, रा. ८०
१. 3 भने 9 भा भूलथी 'त्रयस्यैकतां' 418 छ. । २. 1 ध्याननो करणहार ध्यानार । ३. 1, 4, 5, 7, 11 त्रिण; 3 त्रिणि; 2 त्रणि; 6 त्रण्य; 8 त्रणे । ४. 4, 5, 7, 11 स्वरूप; 6 सुख स्वरूप । ५. 2 परिणतात्मा; 3 परिणामात्मा । ६. 1, 2, 4, 5, 7, 9, 11 वक्षमाण;। ७. 1, 4, 5, 7 जे समपत्ति; 2 जे समापत्ति । ८. 1, 2, 8, 10, 11 ते त्रणनी एकता; 6, 9 भi मा शो नथी. । ९. 1.2. 4. 5.7. 11 अरिहंते; 3 अरिहंतो
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org