________________
જ ગુજાર્યો હતો. પણ કુમારને એ કાર્ય જેટલું સહજ હતું. એટલું સુયોધને એ નહોતું ફાવતું. એ તો મજબૂત વૃક્ષના થડમાંથી બનાવેલા પોલાદના જેવી ભારે ગદા ફેરવી કહેતો :
“સ્વામી, મને તો આ શસ્ત્ર યોગ્ય નથી ભાસતું. શત્રુ સાથે તો હાથોહાથ મુકાબલો હોય; આમ આવા યાંત્રિક સાધનથી શત્રુને મારવામાં મર્દાનગી શી ?” - કુમાર હસતા અને કહેતા : “સુયોધ, કોઈ પણ વસ્તુને કેવળ સારી કે નઠારી માનવાની જરૂર નથી. વાપરતાં આવડે તો વિષ પણ અમૃત નીવડે.”
સુયોધ–વીરત્ત્વની પ્રતિમાશો વફાદાર યોદ્ધો—કંઈ જવાબ ન આપતો. આ એક શું , કુમારની આવી ચિત્રવિચિત્ર અનેક વાતોના એની પાસે જવાબ નહોતા. એ શ્રદ્ધાધન હતો : શ્રદ્ધાથી સાંભળતો, શ્રદ્ધાથી ધારતો ને શ્રદ્ધાથી આચરતો.
આજે સુયોધને બોલાવી કુમારે કહ્યું: “સુયોધ, કાલે પ્રાતઃકાલે વનપ્રદેશના નિરીક્ષણ માટે જવાનું છે. ફરીથી માનવશિકાર શરૂ થયો લાગે છે.”
“માનવશિકાર ?”
“હા, દેવી સુમંગલાએ પશુરક્ષણનું કાર્ય ઝડપથી શરૂ કર્યું. એટલે માંસના સ્વાદીલાઓએ જૂની રીત ચાલુ કરી છે.”
“કોણ છે એ, પ્રભુ!” “હું નથી જાણતો.” “દેવી સુમંગલા પણ નથી જાણતાં ?” “ના !” “તો આપે કેવી રીતે જાણ્યું ?” “અનુમાનથી.”
આ અનુમાન તે કઈ વસ્તુ હતી કે જે, જોયા વગર, જાણ્યા વગર, સાંભળ્યા વગર, ઘણી ઘટનાઓ વિશે પ્રથમથી આગાહી કરી હતી ? આવા અનુમાનને પિછાણવા એણે ઘણી વાર પ્રયત્ન કરેલો, પણ એ સાદાસીધો જોદ્ધો નિષ્ફળ નીવડ્યો હતો.
“આપણું નવું શસ્ત્ર લઈ લેજે !” “ધનુષ્ય ?” “હા.”
“વારુ, પ્રભુ ! ત્યારે કરું તૈયારી, પણ અહીં કોણ રહેશે ?” ૭૮ ભગવાન ઋષભદેવ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org