________________
સંસારમાં સહુ પહેલા પાત્રકાર કુમાર વૃષભધ્વજ બન્યા. પ્રજાપતિનો ઉદ્યોગ એ રીતે હસ્તીમાં આવ્યો.
“આ પાત્રમાં વનફળ નાખો, કંદમૂળ નાખો ને એને શેકો !'' “પણ પ્રભુ, આ દૈત્ય એને ભરખી જશે.’’
“નહીં ભરખી શકે. પ્રકૃતિની કોઈ શક્તિ સામે હિંમત હારશો નહીં. એ શક્તિને કેળવશો તો એ તમારી સંજીવની બની જશે. માનવશક્તિ સંસારની સર્વોત્તમ શક્તિ છે.”
યુગલિકોએ પાત્રમાં કંદમૂળ નાખ્યાં. ફળફૂલ નાખ્યાં. કંદમૂળ શેકાઈને ભારે સ્વાદિષ્ટ બની ગયાં. સહુ હોંશે હોંશે ચાખવા લાગ્યાં. કેવો અમૃત જેવો આસ્વાદ ! અરે, જેને ખાતાં લોઢાના દાંત તૂટી જતા અને જેને પચાવતાં પેટ દુઃખી આવતાં, એ ફલમૂળ આજે મીણની જેમ હોંશે હોંશે ચવાય છે, ને સહેલાઈથી પચી જાય છે.
કેટલાંક ફળ-મૂળ વધુ શેકાઈને બળી ગયાં હતાં. યુગલિકોએ એ વાત કુમાર પાસે કરી. તેઓએ તરત કહ્યું :
“એમાં થોડું પાણી નાખો !''
ઉત્સાહી યુગલિકો દોડીને જળ લઈ આવ્યાં. પાત્રમાં જળ ભરીને ફળફૂલ પકવવા નાખ્યાં. થોડી વારમાં એ સુપક્વ બની ગયાં. માનવીઓ હોંશે હોંશે ચાખવા લાગ્યાં. એમની જિહ્વાએ આવો સ્વાદ કદી માણ્યો ન હતો. “અરે, તમે પેલી સેંધવ ગિરિમાળ ને સાગર જોયાં છે ?'
“હા, પ્રભુ, ખારૂં ખારું સાગરમાંથી વહેતું પાણી હલાહલ વિષ જેવું છે.” “જાઓ એના કિનારા પર બાઝેલાં પોપડાં લઈ આવો !’’
યુગલિકો દોડતાં ગયાં ને પોપડાં ઉખાડીને મૂઠીઓ ભરીને આવ્યાં. સફેદ પથ્થરો એમના હાથમાં હતા.
“ખારા ખારા ધૂધ છે; એ સાગરને તો કોઈ સ્પર્શતું પણ નથી.” “પથ્થરનો એક ટુકડો આ પાત્રમાં નાખો.”
ટુકડો નંખાયો. સહુ આશ્ચર્યથી નીરખી રહ્યાં. આજ એમના જીવનમાં સુખની અપૂર્વ ઉષા ઊગી રહી હતી.
“હવે પાત્રમાં રહેલી વાનગીઓનો સહુને આસ્વાદ કરાવો !” “અરે, અદ્ભુત ચમત્કાર ! આનો સ્વાદ અમૃત જેવો લાગે છે ! કુમાર, આ દૈત્ય તમારા સ્પર્શે દેવ જેવો બની ગયો ! દેવ તો હંમેશાં આશીર્વાદ જ આપે ને !’’
૬૬ * ભગવાન ઋષભદેવ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org