________________
અને બા, આ વાટેલો ઇંગુદી રસ, કુમાર વૃષભધ્વજ અને તમારી વેણી ગૂંથવા માટે મહાયને તૈયાર કર્યો છે. કુળની સ્ત્રીઓ તો કુમારની કેશાવલિ પર મુગ્ધ છે. કેવી સુંદર એ અલકલટો ! કહે છે, કે એ બધું તો દેવી સુમંગલાનું ચાતુર્ય છે.”
“બહેન, એ તો કુમારનું ચાતુર્ય છે. મારામાં તો ચતુરાઈ ક્યાં બળી છે?
“એમ અમે નહીં છેતરાઈએ. જો કુમારમાં ચાતુર્ય હોત તો પ્રકૃતિથી સુંદર તમારી વેણીને પોતાની વેણી જેવી ન બનાવત ? એમનો હાથ વનહાથીનાં ગંડસ્થળ સાથે તાલ આપી શકે, વાઘના પંજાથી પંજો મિલાવી શકે, પણ આ મેઘમાલા જેવી કાળી ભમ્મર ને આ માખણથી મુલાયમ કેશવાળી સરજી ન શકે. સ્નિગ્ધ ઇંગુદીરસ વાળને લટે લટે ઉતારવાનું કામ એમનું નહીં, એ તો અમારી સખીનું ચાતુર્ય !”
“સખીઓ, તમારી સખીનું ચાતુર્ય આજ વગડાની એક સ્ત્રી હરી ગઈ!” સુમંગલાની મોટી આંખો ચારેતરફ ફરી રહી. એ આંખોમાં શેષનાગથીય ભયંકર જ્યોતિ જાગી ઊઠી હતી.
“સુમંગલા, ઓ ઘેલી !” દૂરથી એક કુળવાસિની આવતી હતી. એના હાથમાં કેળના પાંદડામાં વીંટેલ કોઈ વસ્તુ હતી. “અરે, આખરે પેલો ચાલાક કસ્તૂરીમૃગ સુગંધ આપી જ ગયો. આ મૃગમદની બહાર તો જો ! લાવ, તારા અંગે અંગે હું વિલેપન કરી દઉં. આખું ભવન મઘમઘી ન ઊઠે તો મારો કાન પકડજે !”
આવનાર કુળવાસિની સખીએ સુમંગલાને પકડી લીધી અને એના પુષ્ટ પયોધર પર મૃગમદ લગાડવાનો પ્રારંભ કર્યો. સુમંગલા છેડાઈ ઊઠી. એણે પયોધર પર લગાડેલા મૃગમદને દૂર ફગાવતાં કહ્યું :
સુમંગલા મરવા પડી છે, ને તમને મૃગમદની સૂઝી છે, અલી વનમંગલા?”
મરે મારા દુશ્મન !” વનમંગલા બોલી.
“દુશ્મન !” કદી ન સાંભળેલા આ શબ્દ, કદી ન અનુભવેલી આ ભાવનાએ, જાણે સુમંગલાના ઘવાયેલા દિલને ખોટી આસાયેશ આપવા માંડી. દિલદઈને કાંઈક શાંત કરવાનું પરિબલ આ કઠોર શબ્દમાં હતું, અમૃતસુધા ઝરતા ઓષ્ઠ એ સહજ રીતે ઉચ્ચારી શકતા નહોતા.
“અરે, ચંપાભવનમાં કોઈ સખી ગઈ હતી કે નહીં ?” ૪૮ ભગવાન ઋષભદેવ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org