Bhagavana Rushabhdeva

SR No.: 004519
Original Sutra Author: N/A
Author: Jaybhikkhu
Publisher: Jaybhikkhu Sahitya Trust
Publication Year: 2008
Total Pages: 330
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & History
File Size: 14 MB

Page 54

હતો, મારા બાળકના હૃદય ૫૨ એનું લાંછન છે, માટે એનું નામ ‘વૃષભદેવ’ રાખો !
નાભિદેવે સંમતિ આપી. અન્ય જનોએ પણ ‘વૃષભદેવ’ના નામનો ઉચ્ચ સ્વરોથી જનિનાદ કરી પોતાની ખુશી વ્યક્ત કરી.
સૂર્ય ને ચંદ્રશાં વૃષભ ને સુમંગળા મોટાં થવા લાગ્યાં અને મોટાં થતાં ગયાં તેમ તેમનાં રૂપ અને તેજ વિશેષ તપવા લાગ્યાં.
કુમાર વૃષભદેવ ઘણી વા૨ સચિંત દેખાતા. રાતોની રાતો, દિવસોના દિવસો એ બધું નિરીક્ષણ કરતા ફર્યા કરતા. દુઃખના કુંડ જેવી ધરતી દેખીને એ સંતપ્ત થતા. માનવીને માનવતાનું ભાન નહોતું. માનવ વનચરોનો એક મિષ્ટ ખોરાક હતો. ભય અને ક્લેશના સામ્રાજ્યમાં સહુ જીવતાં હતાં. એક દિવસ કુમાર વૃષભદેવે જાહેર કર્યું :
આ
“પિતાજી, માનવ સર્વોપરી બનશે. યુગલિકો સ્નેહની અને સંસ્કૃતિની એક સાંકળે જોડાઈ અભેદ્ય માનવજીવન રચશે. આ નિરાધારતા, અજ્ઞાનદશા, વેરની સદા જાગતી રહેતી આ તૃષા, તિમિરમય જીવનના આ તરફડાટ, બધું જવું ઘટે ! માનવ-મુક્તિની પળ આવી પહોંચી છે.”
“કુમાર, એ પળની રાહમાં જ અમે જીવી રહ્યાં હતાં. હું તો વૃદ્ધ થયો. આ સરયૂતીરવાસી કુળો અને આ અભેદ્ય જંગલોમાં વેરાયેલાં માનવગણો : સહુને તું સુખી કરજે. માનવનાં દુઃખોનો કંઈ પાર નથી. અજ્ઞાન એ પણ કંઈ સુખ તો નથી ને ?'
“પિતાજી, આપની વાત યથાર્થ છે. માનવજીવન ત્રણ રીતે દુઃખી છે : એક તો પ્રાકૃતિક રીતે -- આ દેહરચના જ એવી ક્ષણભંગુર છે; બીજું, કલ્પવૃક્ષો ને કામધેનુ અલ્પ છે, અને એના ભોક્તા અનેક છે, વળી અનેક ભોક્તાઓની અનેકગણી તૃષ્ણા છે. અને ત્રીજું, માણસ સારી રીતે કેમ જીવવું તે જાણતો નથી. એને ખબર નથી કે જે વસ્તુ દુઃખકા૨ક છે, એ સુખદાયક પણ બની શકે છે; જે સુખદાયક છે એ દુઃખદાયક પણ બને છે. જે પથ્થર પર એ ઝેરી વેલ વાટે છે ત્યાં સહેજ સભાન યત્ન કરે તો ચંદન પણ વાટી શકાય તેમ છે.”
‘વૃષભ, આપણા પૂર્વજ કુળકરોએ માનવકુળોના ઉદ્ધાર માટે જ જીવન અર્ધું હતું. કુળકર વિમળવાહને તો વનનાં વન વીંધી નાખી, સુષુપ્ત માનવજીવન સંગૃહીત કર્યું હતું. એ જ માર્ગને અનુસરવા યથાશક્તિ અમે
વૃષભધ્વજ * ૩૫