________________
હે પૃથ્વી ને સ્વર્ગના રાજવી ! ઓ સંધ્યાનગરીના સ્વામી, વાદળની પેલે પાર અલકાપુરીમાં વસનાર હે દેવતા, અમારા તને શત શત નમસ્કાર છે, શત શત પ્રણિપાત છે, શતમુખ વંદન છે. આજે અમે ધન્ય છીએ. અમે રોજ વિશાળ વ્યોમમંડળ સામે જોઈ જોઈ, જેના પવિત્ર દેહમંદિરની કલ્પના કરતા, એ અમારી કલ્પનાઓના કલ્યાણકર સાકાર દેવતા, અમારાં અર્થ સ્વીકારો ! અમારા દોષ ક્ષમા કરો ! અમારાં દુઃખ ઓછાં કરો !” અવાજમાં દન્ય હતું, દયા હતી, યાચના હતી, ભીરુતા હતી.
શાંત થાઓ ! ઊઠો, મહાનુભાવો !" ગજરાજની પીઠ પર બેઠેલ પુરુષે પોતાના પડછંદ દેહને, દેહધારી ધર્મધ્વજ હોય તેમ, વધારે ઊંચો કર્યો. એના મુખ પર સહસરશ્મિ સૂર્ય પ્રકાશતો હોય એવું તેજ ઢોળાઈ રહ્યું. યુગલિકો એ તેજ ઝીલી શકતાં નહોતાં. નત મસ્તકે તેઓ સ્વાતિ મેઘ જેવી દેવની વાણીને સાંભળી રહ્યાં.
“મહાનુભાવો, તમે દેવ કદી નીરખ્યો છે ?”
“ના સ્વામી, નજરોનજર નીરખવાનું સદ્ભાગ્ય કદી સાંપડ્યું નથી. સ્વપ્નમાં એવા દેવની અમને કલ્પના થતી. આજ અમારા એ સ્વપ્નસ્થ દેવતા, અમારી પૂજા, અર્ચના અને યજ્ઞના સ્વામી પ્રત્યક્ષ થયા. અમે કૃતકૃત્ય થયાં !”
ભીરુ જનો ! હું દેવ નથી,” શાંત સરોવરમાંથી જાણે મીઠી લહરી આવી. ઘોર વનમાં કોકિલ ટહુક્યો.
“ના દેવ ! હવે અમને ઠગશો નહીં. અમને ખોટાં બહાનાં આપી તજી દેશો નહીં. રોગ, શોક ને સંતાપ અમને ઘેરી વળ્યાં છે. અમારા પહાડ જેવા જીવનદૈન્યને દૂર કરો, હે દેવતા ! ” યુગલિકો ગજરાજની ચારે તરફ વટળાઈ વળ્યાં.
“હું તમને ઠગતો નથી, અને ઠગીશ પણ નહીં. મહાનુભાવો, હું તમને તજતો નથી, અને તજીશ પણ નહીં. પણ એટલું સમજી લો કે હું દેવ નથી, માણસ છું.”
ના, ના, એવું એમને કહેશો નહીં, દેવતા! નિરાશાથી જર્જરિત અમારાં હૈયાં હવે વધુ આઘાત નહીં રહી શકે. તમે જ દેવોના દેવ ઇંદ્ર છો. પૂજારી જેવું વર્ણન કરતો એવા જ તમે છો. માણસનું ભલું દેવ નહીં કરે તો કોણ કરશે ?”
“માણસ કરશે.” શબ્દોમાં ભારે ટંકાર હતો; શબ્દવેધી બાણનો વેગ હતો. ૧૮ ભગવાન ઋષભદેવ
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org