________________
“પ્રભુ, જે તમારી ગતિ એ અમારી હો. તમે રાજા બન્યા તો અમે રાજા બન્યા. તમારી કૃપાથી અમારું જીવતર ધન્ય થઈ ગયું. હવે તમે જે મહાન સુખના માર્ગે જાઓ છો, તે માર્ગ પણ અમારો હો.”
માગનારાઓ પણ ભારે મનસ્વી નીકળતા. રોજ સવારે છેલછબીલું એક નરનારીનું યુગલ આવતું. રાજપ્રાસાદ સુધી તો ભારે ઘોંઘાટ કરતું આવતું, પણ પૃથ્વીનાથનાં દર્શન કરતાંની સાથે શાન્ત થઈ જતું. થોડી વાર બંને પરસ્પર જોઈ રહેતાં, ખડખડાટ હસી પડતાં ને આંકડા ભીડી પાછા ફરતાં.
રોજ આવતાં આ સ્ત્રી-પુરુષથી એક દિવસ સુયોધ વહેમાયો. એણે બંનેને કંઈ પણ યાચના વગર પાછાં જતાં જોઈને, રોકીને રાજા ભરતદેવ પાસે આણ્યાં. બંનેએ પોતાની જે વાત રજૂ કરી, એથી તો છેલ્લા દિવસથી ગંભીર બનેલો સુયોધ પણ ખડખડાટ હસી પડ્યો.
પુરુષે પોતાની વાત સંક્ષેપમાં કહેતાં કહ્યું : “ભરતદેવ ! અમે બંને યુગલિક–ધર્મનિવારણ પછી પાણિગ્રહણવિધિથી યોજાયેલાં પતિ-પત્ની છીએ. વૈતાઢ્ય પર્વત તરફની આ રહેનારી છે. હું હિમવાનનો નર છું. પહેલી નજરે અમે પ્રેમમાં પડ્યાં, અમે એકબીજાને મળવા લાગ્યાં; દર મધ્યાહ્ને તની શીળી છાયામાં એકત્ર મળીને ગોષ્ઠી કરવા લાગ્યાં. એક વાર અમને એકબીજાને ભેટી પડવાનું દિલ થયું; પણ તરત જ પૃથવીનાથનું શાસન યાદ આવ્યું કે પાણિગ્રહણ વિના દંપતીક્રીડા નહીં. એટલે અમે તરત પાસેના પ્રદેશમાં જઈ પાણિગ્રહણ કર્યું.'
“કર્યું, તો કર્યું, પછી તરત ખબર પડી કે અમારા બેનો સંસાર નભે તેમ નથી. એને અંધારી રાતે વિહાર કરવાનું દિલ થતું, મને ઊજળી રાતો મિષ્ટ લાગતી. ચંદ્ર સુધા વરસાવતો હોય ત્યારે હું વિહાર માટે આગ્રહ કરતો, ત્યારે એ કહેતી : “અજવાળામાં તારી સાથે ફરતાં શરમ ન આવે ? આપણે તે કાંઈ એક માનાં જણ્યા થોડાં છીએ કે લાજશ૨મ જ ન આવે ?”” રાત અંધારી આવતી કે એ મારો હાથ ઝાલીને કહેતી : ‘“ચાલ, હવે વિહાર પર નીકળીએ.’” પણ મારા સ્વામી, અંધારી રાતે એકાદ ભોરિંગ કે એકાદ ખાડોટેકરો આવે એટલે થઈ રહ્યું. એનું તો જે થવાનું હોય તે થાય, મારાં તો બધાં વર્ષ પૂરાં થઈ જાય. મને બહાર નીકળવાનું જ ન ગમતું.
“આવા તો અનેક કલહ અમારે થતા. એ કસ્તૂરીનું વિલેપન કરતી;
જેને જે જોઈએ તે * ૨૬૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org