________________
૨૮
જેને જે જોઈએ તે
દૂર દૂરનાં કુળોમાંથી અસંખ્ય માનવગણ ચાલ્યાં આવતાં હતાં. અયોધ્યાની રિદ્ધિ-સિદ્ધિ ને પૃથ્વીનાથના પ્રેમભર્યા શાસનને નીરખવાના હોંશીલા વેગે વેગે આવતા હતા.
અયોધ્યાનું વાતાવરણ હર્ષ અને શોકથી મિશ્રિત હતું. કુમાર ભરતદેવ શાસનપતિ થવાના સમાચારનો હર્ષ ને પૃથ્વીનાથ સર્વસ્વ ત્યાગીને ચાલ્યા જવાના છે, એ વર્તમાનનો વિષાદ સહુને ઘેરી રહ્યો હતો. આ રીતની સંપત્તિ પામીને, આ રીતે છાંડવી, તો પછી પામવી શા માટે, એવા કેટલાક તર્કવિતર્ક કરી રહ્યા હતા. સુખનાં સંપૂર્ણ સાધનો સામે છે, પછી વળી કયા અદશ્ય સુખને પામવા આ પ્રયાણ છે ?
કોઈ કંઈ નિર્ણય આપી શકતું નહીં. આ રીતની ઘટના આ સંસારમાં પહેલી હતી; પણ આવા બધા તર્કવિતર્ક કેટલાક શાણા ને ડાહ્યાઓને માટે સોંપી, સામાન્ય જનો તો વિચાર કરતા કે અરે, પ્રભુ તો કલ્પવૃક્ષની જેમ જેને જે જોઈએ તે આપવા બેઠા છે, તો તેમની પાસે જઈને આપણે આપણું મનોવાંછિત શું લાવશું ?
કોઈ રત્નનો વિચાર કરતું, કોઈ ગાયનો તો કોઈ અશ્વનો વિચાર કરતું. કોઈ સુખાસન કે રથની આકાંક્ષા કરતું. કોઈ પ્રભુનાં શિરસ્ત્રાણ કે ઉપાનની માગણી કરતું.
સંગ્રહની કલ્પના હજી પૂરી સ્પર્શી નહોતી. ને સમૃદ્ધિવંત તો રાજા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org