________________
અહીં રાજા નહોતો, અહીં પ્રજા નહોતી, અહીં દુર્ભિક્ષ નહોતો, કારણ કે અહીં યુદ્ધ કે ટંટો નહોતો. જય કે પરાજય નહોતો, ઘર કે બાર નહોતાં, પરિગ્રહ કે પરિવાર નહોતાં, ગામ કે નગર નહોતાં. અહીં દંડ નહોતા કે શિક્ષા નહોતી. વસુંધરાની ગોદમાં જોઈતું અમૃત, પેય, ખાઘ અહીં અભરે છલકાતું હતું. સહુને જોઈએ એટલું સહુ લેતું.
હતી તો આ પૃથ્વી, પણ સ્વર્ગ જેવી એ સુંદર હતી. રંગબેરંગી પંખીઓ અહીં ગીત ગાતાં, વનવગડાનો વાયુ અહીં સદા વેણુ બજાવતો. ભાતભાતનાં પંતગિયાં ફૂલગોટાને ચૂસતાં નિરંતર ઊડ્યા કરતાં. આકાશમાં આંધી નહોતી ને વાયુમાં તોફાન નહોતું. ઈર્ષ્યાનો ઊગમ નહોતો. વધુ-ઓછાનો પ્રશ્ન નહોતો. નાના-મોટાનો ભેદ નહોતો.
હર્યાંભર્યાં ઝરણાંને તીરે, ફળફૂલથી લચી પડતાં ઉપવનોની વચ્ચે માનવી પોતાની સહચરીને લઈને ફર્યા કરતો. જંગલમાં જે નિર્દ્રતાથી કેસરી ઘૂમતા, એ ખુમારીથી ઘૂમતાં નિર્દોષ હરણાં કદી એમની શિંગડીઓ એમના દેહ સાથે ઘસી ગેલ કરતાં. દેવો પણ આ પૃથ્વી ૫૨ ૨મવા આવતા, એમ કહેવાતું.
આ પ્રદેશની એક ખાસિયત હતી. અહીં બાળક ને બાળકી એકસાથે જ જન્મતાં, એકસાથે જ રહેતાં, એકસાથે જ મૃત્યુ પામતાં. જોડનું તેમનું જીવન હતું. તેઓ યુગલિયાના નામે ઓળખાતાં. જીવન-મૃત્યુથી જોડાયેલાં આ યુગલિકોની જિંદગી સાવ સાદી છતાં સુખભરી હતી. અહીં પંખી પણ બે જ ઈંડાં મૂકતાં. વનપશુ પણ જોડબચ્ચાંને જન્મ દેતાં. સંસારમાં સાથીદાર સાથે જ જન્મતો. અહીં કોઈ એકલવાયું ન રહેતું.
આ સહુનું બાળપણ સોનાના સુમેરુ પર્વતની તળેટીમાં વીતતું. એ ત્યાંના મણિ-માણેકના રંગીન પથ્થરો લઈને રમ્યા કરતાં, વનિર્ઝરોમાં નાહતાં ને છબછબિયાં બોલાવતાં, કોકિલની જેમ ટહુકા કરતાં ને મયૂરની જેમ કળા કરતાં, અમૃત જેવાં જળ પીતાં ને મીઠાં મીઠાં ફળ આરોગતાં; એકબીજાની વેણી ગૂંથતાં કે વલય રચતાં.
બાળપણ એમ સુમેરુની તળેટીમાં, સુંદર સ્વપ્નની જેમ, સંપૂર્ણ થતું. એક દિવસ, એમની પૃથ્વીને જેમ વસંત આવતી, એમ એમના દેહ પર પણ વસંત આવતી, ન જાણે કોણ એમને સુમેરુનાં શિખરો તરફ આકર્ષતું ! ન જાણે કોણ એમને અભિન્ન બનાવતું ! હાથીને મદ ઝરતો, એમ એમના સારપૂર્ણ યૌવનમાંથી રસ ઝરતો. એ ઝૂલે ઝૂલતાં, પંચરંગી ફૂલો વીણતાં
ઝંઝાવાત * ૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org