________________
તેઓ કંઈ ખાસ નિવેદન પણ કરવાના હતા. દીર્ઘ તેમનો પ્રવાસ હતો, અદ્ભુત તેમના અનુભવો હતા. ખરેખર વિચિત્ર હોવી જોઈએ તેમની વાતો.
ચાલો, વહેલા, આજની સભામાં ભારે રંગત જામશે.
લોકોએ કહ્યુંલી દેવસભા જેવી એ સભા હતી. પૃથ્વીનાથ દેવી સુમંગલા સાથે સિંહાસન પર બિરાજમાન થયા હતા. એક બાજુ ભરત ને સુંદરી, બીજી બાજુ બ્રાહ્મી ને બાહુબલી બેઠાં હતાં. વૃદ્ધ પિતા નાભિદેવ હવે ભાગ્યે જ શવ્યાસન છોડી શકતા. સુનંદા પણ ધીરે ધીરે ગળતા કૃષ્ણપક્ષના ચંદ્રની જેમ ક્ષીણ થતી હોવાથી ભાગ્યે જ જાહેરમાં આવતી.
પડછંદ સુયોધ ખડો થયો ત્યારે આખી સભા શાન્ત થઈ ગઈ. સુયોધ પ્રવાસી યોદ્ધો હતો. અષ્ટાપદની એની યાત્રા અનેક દંતકથાઓથી ઊજળી બની હતી; ને એ પછી તો ગમે તેવા અજાણ્યા પ્રદેશમાં વિચરતાં એના હૈયામાંથી કંપ નીકળી ગયો હતો. સતત પ્રવાસી જીવન ગાળવાથી એની વેશભૂષા ને વાણીમાં ઘણું પરિવર્તન થઈ ગયું હતું. એણે છાતી પર કાળિયારના મુલાયમ ચામડાના કબજા જેવું કંઈ પહેર્યું હતું, ને અર્ધા ભાગ પર સિંહચર્મનું ઉપવસ્ત્ર હતું. પગમાં મગરના જાડા ચામડાના ઉપાન હતા. એણે છટાથી કાપેલા પોતાના ટૂંકા વાળ સુગંધી જપાકુસુમના તેલથી સીંચ્યા હતા. તેના કાનમાં શ્વેત શંખના અલંકાર હતા, હાથમાં શણગારેલી મોટી ગદા ને કેડે દેવમાછલીના હાડકાની અણીદાર છરી હતી. એણે માથે રૂપાળાં પંખીનાં પીંછાં ને દૂધિયા રંગના હાથીદાંતના ટોપકાવાળું શિરછત્ર પહેર્યું હતું.
એણે બે હાથ જોડી પ્રણામ કરતાં પોતાનું નિવેદન શરૂ કર્યું :
“ભગવાન, માનવોદ્ધારના કાર્યમાં મારી સેના સાથે હું સપાટ મેદાનો, હરિયાળા ડુંગરો, ઊંડી ખીણો ને ભયંકર ગિરિકંદરાઓમાં ફર્યો. ધગધગતા લાવારસ, ભભકતો વડવાનળ ને જલતા જ્વાળામુખીવાળા પ્રદેશમાં પણ મેં પ્રવાસ કર્યો, ને એવા સંજોગોમાં પણ માનવી જીવતાં જોયાં. જ્યાં અજગરોની વસ્તી એટલી બધી વધી ગઈ છે, કે ચાલતાં-ફરતાં તેઓ એકબીજામાં અટવાઈ જાય છે, ત્યાં પણ મેં માનવ વસતાં ભાળ્યાં. ને જ્યાંના સિંહ-વાઘ સહુથી મિષ્ટ ખોરાક માનવીનો શોધવા દિવસ-રાત જલાશયોના તીરે ભટક્યા કરે છે, ત્યાં પણ માનવીને જોયા. વિચિત્ર એમનાં શરીરો ! કોઈને માથે શિંગડાં, કોઈને પાછળ પૂંછડાં ! વાનર કહો, કિન્નર કહો કે નરવાનર કહો – એવા એ ! પણ ભગવાન, જેટલું એ બધાનું જીવન જુદું એટલું જ એકબીજામાં
યુગલિકધર્મ-નિવારણ ૧૯
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org