________________
વધતો. સુયોધનો પુત્ર સુષેણ, વી૨નો પુત્ર વીર જ હતો. એ પણ પિતાના આ વિજયોમાં સાથે હતો.
આ સુવ્યવસ્થામાં નિમગ્ન સ્વામીને હૈયે જેમ જંપ નહોતો તેમ શાન્તિ પણ નહોતી. પિતાજી નાભિદેવ દિવસોથી અસ્વસ્થ હતા. હવે જાણે તેમના પ્રયાણની ઘડી આવી પહોંચી હતી.
એમાં વિશેષ દુ:ખ તો દ્વિતીય પ્રાણ સમી સુનંદાની બીમારીનું હતું. સુનંદા એ યુગલિક સંસારની પર્વતવાસિની કન્યા હતી. એના દેશમાં રિવાજ હતો કે સંતાનના જન્મ પછી માતા માત્ર ઓગણપચાસ દિવસ જીવતી. આજ એમાં પરિવર્તન થયું હતું. છતાં એના ઓછાયા સુનંદાના દેહ પર આછા
પડી રહ્યા હતા.
રાજ્યાભિષેકના ઉલ્લાસભર્યા દિવસો તો કેમ પસાર થઈ ગયા, તેની કશી ખબર પડી નહીં. અષ્ટાપદ પર્વત પરથી આવેલા વિદ્યાધરો ને કિન્નરીઓની સાથે વાર્તાલાપમાં ને વિનોદમાં દિવસો ઝડપથી વીતી ગયા. નીલાંજના નામની નર્તિકા તો આ સુનંદદેવ પર મુગ્ધ હતી. ને અષ્ટાપદ જવાને બદલે અહીં જ રહી હતી. નીલાંજના સ્વયં મોહિનીરૂપા હતી, છતાંય સુનંદાનું ભુવનમોહન સૌંદર્ય અને વશીભૂત કરી રહ્યું હતું. એણે સુનંદાના સહવાસ ખાતર વિદ્યાધરોને જવા દીધા હતા, પોતાના કબીલાને દર્દભરી વિદાય આપી હતી. કેવળ પોતાના પ્રિય મયૂરને લઈને એ અહીં અયોધ્યા નગરીમાં રહી હતી.
સ્ત્રી પુરુષ પાછળ ગાંડી બને, પુરુષ સ્ત્રી પાછળ ગાંડો બને, એ જાણીતી બીના હતી. પણ આ ઘેલી નીલાંજના તો અનેક પ્રેમી વિદ્યાધરોનો સાથ છોડી સુનંદા પાછળ ગાંડી થઈ ગઈ હતી. એના એક કોમળ હસ્તસ્પર્શથી, એક મિષ્ટ વાક્યથી એ ઓળઘોળ થઈ તી.
“નીલાંજના, મારું સ્વાસ્થ્ય ઠીક નથી. તું તારા પ્રદેશમાં ચાલી જા !'' નીલાંજના કહેતી : “જવાનું મન નથી થતું. વ્યાઘ્રચર્મના કવચથી લપટાયેલા સુનંદદેવને જ્યારે મેં અષ્ટાપદ પર જોયા, ત્યારે દેવોને સહજ જાતીય ક્ષુધા મારામાં પણ હતી. અને એ ક્ષુધા જ મને તમારી નજીક લઈ આવી હતી. પછી તમે ખરી વાત કરી તમારા ઋષભની તમે પોતે સ્ત્રી છો, એ વાત મેં જાણી – તોય જાણે મારું મન નિરાશ ન થયું. ઊલટી મારી
૧૭૮ * ભગવાન ઋષભદેવ
Jain Education International
-
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org