________________
કુમારની આંખોમાંથી તો સદા કરુણાની ધારા વહ્યા કરતી; પાપી કે અપાપી સહુને એક ભાવે એ ભીંજવતી. એ તો જ્યાં જળનું બિંદુ ન હોય ત્યાં જળના ફૂપ છલકાવતા, અઘોર જંગલમાં નિર્ભયતા પ્રગટાવતા, ક્ષુધાર્ત સમાજની વહારે ધાતા.
મધ્ય ભાગમાં સિંહાસન યોજીને ચારે તરફ સભાગૃહની યોજના કરવામાં આવી. આ સભાગૃહનું મુખ્ય દ્વાર ઊંચું, વિશાળ ને ભવ્ય બનાવવામાં આવ્યું હતું. બે મદગળતા હાથી એની આગળ ઊભા ઊભા સહુનું સ્વાગત કરતા હતા.
દ્વારની અંદર એક બાજુ શાશ્વત ઘંટા ટાંગવામાં આવી હતી. એનો ધીરો ધીરો રણકાર વાતાવરણને ભરી દેતો હતો. દ્વારની બીજી બાજુ યજ્ઞવેદી યોજવામાં આવી હતી. અરણીના કાષ્ઠથી પેટાવવામાં આવેલ અગ્નિની વાળાઓ આકાશ તરફ ઊંચે ચઢતી હતી. વારંવાર ચંદનકાષ્ઠના હોમથી એ પવિત્ર અગ્નિને પ્રજવલિત રાખવામાં આવતો
પ્રવેશદ્વારથી થોડે જ આગળ પ્રક્ષામંડપો આવ્યા હતા. અહીં વિભાગવાર બેસવાની યોજના કરી હતી. સરયૂટવાસી, ગંગાતટવાસી, સરસ્વતીતટવાસી કુળો પોતપોતાના સમૂહમાં યથાયોગ્ય સ્થાને ગોઠવાઈ ગયાં હતાં. અષ્ટાપદવાસી દેવોએ સિંહાસનની ચારે તરફ પોતાનાં સ્થાન નક્કી કર્યા હતાં, ને અભિષેકની વ્યવસ્થામાં તેઓ વિશેષ વ્યગ્ર રહેતા. દેવાંગનાઓનાં ઘાટીલાં શરીર, સુડોલ ને સુરેખ અવયવો ને તેજસ્વી વર્ણ સહુને મોહ પમાડતાં હતાં.
ખુદ દેવશ્રેષ્ઠ સિંહાસનની પાછળ બેસી વૃષભ માટે છત ગ્રહણ કર્યું હતું, બે દેવાંગનાઓ ચમરી ગાયના ચામરો વીંઝતી જંતુઓને દૂર રાખતી હતી. બે દેવ સુગંધી ધૂપને વહાવી વાતાવરણને મઘમઘાવી રહ્યા હતા.
પવિત્ર સરિતાઓનાં જળ, દેશદેશનાં સુપક્વ ફળ, ફૂલ, ચંદન, કેસર ને કસ્તુરીનાં પાત્ર ત્યાં છલોછલ ભર્યા હતાં.
સુયોધ હાથમાં ગદા ધારણ કરી ગર્વભરી દૃષ્ટિએ ચારેતરફ જોતો હતો. દેવયશ આ અષ્ટાપદના મહાવાસીઓ સાથે વાતચીત કરતો વાતાવરણને સભર બનાવતો હતો.
' દૂર દૂરથી પુષ્કરાવર્ત શંખનો સ્વર વાયુના તરંગો પર ગાજતો આવતો સંભળાયો. કુમાર વૃષભધ્વજ અને દેવી સુમંગલાનો રથ અયોધ્યાની સુફલામ્ ૧૬૨ ભગવાન ઋષભદેવ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org