________________
સહુએ ખળામાંથી અન્નના ટોપલા ભર્યા, ને માથે ચડાવી કુમાર વૃષભધ્વજની પાસે ચાલ્યા.
જેમ જેમ ખેતરે ખેતરે ખબર પડતી ચાલી એમ એમ સહુ તેમાં જોડાતાં ગયાં. ફળફળાદિની વાડીએથી પણ સ્ત્રી-પુરુષો સારાં, મિષ્ટ, પક્વ ફળો લઈને અનુસર્યા.
“અરે, આપણું સર્વસ્વ કુમારને અર્પણ હો. એના નામે શી શી સિદ્ધિ ન સાંપડે !”
મુખથી સુંદર સમૂહ અવાજ કરતાં, હાથ-પગ હિલોળે ચઢાવતાં, ભારથી નત મસ્તકને મોરલાની જેમ થનગનાવતાં, આંખોથી અદ્ભુત નર્તન કરતાં સહુકુમારના આવાસ તરફ આવ્યાં. અન્ય કુળવાસીઓએ પણ તેમનું અનુકરણ કર્યું.
ગોષ્ઠિકોમાંથી કેટલાકોએ સુંદર ગાય ને વૃષભ લીધાં. આ ગાયોએ તો ઘી-દૂધની નદીઓ વહેવડાવી હતી. આ વૃષભોએ તેમની સાથે મહેનત કરવામાં મણા રાખી નહોતી.
કુમાર વૃષભધ્વજ સુનંદાના પેટે સંતાનયુગલના જન્મના આનંદભર્યા વર્તમાનથી આમ્રભવનના અગ્રભાગમાં ફરતા હતા. એમના મુખ પર કોઈ દેવી તેજ હતું. લલાટ પર કોઈ ઉજ્વળ આશાનો ચળકાટ હતો. સુદીર્ઘ પ્રવાસમાં કંઈ શ્યામ બનેલો એમનો દેહ ફરીથી સુવર્ણરંગે રસાતો હતો. યૌવનની શક્તિ વક્ષસ્થળને વિશાળ કરી રહી હતી, ને સ્કંધને પહાડની જેમ ઉન્નત રાખી રહી હતી. તાજી જ ગૂંથાયેલી વેણીની અલકલટ ખભા પર રમતી હતી.
અવાજની દિશા તરફ કુમારનાં નેત્રો વળ્યાં. નાચતો-કૂદતો માનવસમાજ પોતાની તરફ આવતો એમણે જોયો. અહા, દરેકના હૈયામાં કેવો આનંદ હતો! મનમાં કેવું સુખદ નૃત્ય હતું!
રે, માનવ તો સંસારનું મહામૂલું ધન, વિશ્વની અચિંત્ય શક્તિ, ત્રિલોકની શોભા !
કુમારનાં અણિયાળાં સુંદર નેત્રો સજળ બન્યાં.
આ એક માનવકુળ, જે પશુકુળ કરતાં પણ હલકું હતું, જેને ખાવાપીવાની, કે જીવન જીવવાની કશી ગતાગમ નહોતી, જે જંગલી જાનવર કરતાંય અધિક ક્રૂર, જંગલી ભૂંડ કરતાંય અતિ ગંદું, ને જંગલી શિયાળ કરતાંય અધિક ભયભીત જીવન ગુજારતું હતું એ આજે કેવી મગરૂબીમાં અને જીવનશોધનની કેવી તમન્નામાં ડોલી રહ્યું છે !
- કલ્પતરુનાં વાવેતર ૧૪૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org