________________
ને પછી એ કાષ્ઠને ધકેલીને પાણીમાં તરતું મૂક્યું, પણ છીછરા પાણીમાં એને તરતું કરવું દુષ્કર હતું.
કિનારા પર વાંસનાં જંગલો ભરેલાં હતાં. લીલાં કુમળાં વાંસનાં પર્ણ ચરતા હાથીઓએ હમણાં જ વાંસનાં અનેક ઝંડોને કચડી નીચે નાંખી દીધાં હતાં. તેમાંથી બે મોટા મોટા વાંસ ખેંચી લઈ જમીનમાં ભરાવી કાષ્ઠના નવા બનાવેલા વાહનને ધક્કો માર્યો. ઝાડનું થડ પાણીના પ્રવાહમાં જઈ પહોંચ્યું ને વેગ વધ્યો.
આજની જલનૌકાએ એ દિવસે પહેલવહેલી પાણીમાં સફર કરી, પણ એ સફર આજના જેવી સહેલી નહોતી. પહાડ જેવડાં મોજાં ને નાનાશા કાષ્ઠખંડ જેવી નૌકા ! બીજી બાજુ ભયંકર જળચરોનો પોતાના શાંતિ-સામ્રાજ્યમાં આ નવી દખલગીરી સામેનો જીવલેણ વિરોધ, આ સફર નહોતી, પણ સતત સંગ્રામ હતો. એક જ પળની ચૂક ને આખી હોડી મહામત્યના પેટમાં કે જળના ભયંકર પેટાળમાં ગર્ક થઈ જાય !
પણ વાહ રે નૌકાનાયક ! બે વાંસની મદદથી એણે નૌકાને અજબ રીતે ઘૂમતી, પાણી કાપતી બનાવી દીધી. જળઘોડા, જળહાથી ને જલમગર આ નવા ઉત્પાતને પોતાની તીણી, સળગતી આંખે નીરખી રહ્યા પણ એ સળગતી આંખો સામે આજે એવી બે આંખો મંડાયેલી હતી કે જે સહુને નિસ્તેજ કરી નાખતી.
સંગ્રામ-સફર ખેડતી આ નૌકા ઇષ્ટ સ્થળે પહોંચવાની તૈયારીમાં હતી, ત્યાં ઉપરથી મોટા મોટા સળગતા પથ્થરો ગબડતા આવતા જણાયા. થોડી વારમાં તો ભયંકર ઉલ્કાપાત મચી રહ્યો, પણ ત્યાં તો કોઈ પહાડ જેવડું મોટું કલેવર રક્તનીતરતું આવી રહેલું દેખાયું. હાથીના પગથી પણ જાડા જાડા એના આઠ પગ ઘાયલ દશામાં દડવડતા હતા. માર્ગનાં ગુફાઓ ને વૃક્ષો એના ભાર નીચે દબાઈ વૃંદાઈ જતાં હતાં.
કોઈ મહારાક્ષસ પહાડ પરથી ગબડતો હતો. આમ તો એના દેહ પર શત શત ઘા હતા. પ્રાણના છેલ્લા શ્વાસોચ્છુવાસ ચાલતા હોય તેમ દેખાતું હતું. એની નિશાની તરીકે મોટી ગુફા જેવાં એનાં નસકોરામાંથી ઝીણી વિદ્યુતરેખા જેવી અગ્નિની રેખા નીકળ્યા કરતી હતી. એ રાક્ષસ બંને આંખે અંધ બન્યો હતો. અરે, આ જ અષ્ટાપદ !” નૌકામાંથી છલાંગ મારી જમીન પર કૂદકો
અષ્ટાપદ ૧૧૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org