Page Text
________________
જાણવું હોય તો એટલું જાણી લો કે જંબુદ્વીપને ફરતો વલયાકાર લવણ સમુદ્ર આવેલો છે. પણ એ સમુદ્ર એ કંઈ પૃથ્વીની સીમા નથી. એના પછી માણસોથી વસેલા ધાતકીખંડ ને પુષ્કરાઈ નામના દ્વીપો છે. કાળોદધિ નામનો સમુદ્ર છે.
“આ પુષ્કરાઈ દીપને ફરતો માનુષોત્તર પર્વત આવેલ છે. તે એક કિલ્લાની ગરજ સારે છે. એની બહાર મનુષ્ય નથી. અલબત્ત, એ પછી પૃથ્વી છે, ક્ષેત્ર છે, દ્વીપ છે, પણ માણસ નથી. અત્તમાં સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર આવે છે. આ સમુદ્ર આપણા લવણ સમુદ્રની જેમ ખારો નથી, પણ કાળોદધિ પુષ્કરોદધિની જેમ મીઠા પાણીવાળો છે. આ સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર એ લોકાકાશની અંતિમ સીમા ગણાય છે. પછી અલોકાકાશ આવે છે.
હવે તમને એમાં વસતા મનુષ્યો વિષે પણ કંઈક સમજાવવું પડશે. એમાં ત્રણ પ્રકારના લોકો છે : એક આર્ય –- જેઓ ધર્મ સમજે છે; બીજા મ્લેચ્છ – જેઓ બીજું બધું સમજે છે, પણ ધર્મ નામક અક્ષરને પણ જાણતા નથી; ત્રીજા યુગલિક લોકો છે – જેમને ધર્મ કે અધર્મ જેવી કંઈ સૂઝ જ નથી.
“આ જંબૂદ્વીપના દક્ષિણ ભરતાર્ધમાં ગંગાસિંધુના મધ્ય ભાગમાં આપણી વિનીતા નગરી આવેલી છે. આ થયું પૃથ્વીનું આછું માનચિત્ર. હવે આપણી કૂચનો માર્ગ તમને બતાવું છું.'
ભરતદેવ થોડી વાર વિશ્રામ લેવા થોભ્યા. આખી સભા ભરતદેવની વિચક્ષણતા પર મુગ્ધ બની બેઠી હતી. ઘેર બેઠાં આખી પૃથ્વીને જાણે હસ્તામલકવતુ* જાણી લીધી હતી. થોડી વારે ભરતદેવે આગળ ચલાવ્યું
વિનીતા નગરીમાંથી નીકળીને ગંગા નદીના કિનારે કિનારે આપણી સેના પ્રસ્થાન કરશે. ત્યાંથી દેવગંગાની દક્ષિણમાં ઉપલવણ સમુદ્ર આવેલો છે. તેની જમણી તરફ બે પાંખે આગળ વધતી સેના પૂર્વ સમુદ્રને કાંઠે પહોંચશે. એ પૂર્વસમુદ્રના અધિપતિ માગધદેવ નામનો વ્યંતર છે. એ એના શાસન દ્વારા આપણા શાસનની કુસેવા કરે છે. એના શાસનને છેદીને, આપણા શાસનને * આ જૂના વખતનો બહુ પ્રસિદ્ધ ને પ્રચલિત શબ્દપ્રયોગ છે. એનો અર્થ એમ છે
કે હળેથીમાં રહેલા આંબળાને જેમ માણસ પૂર્ણ રીતે જોઈ શકે છે, તેમ અમુક વસ્તુને તે સંપૂર્ણપણે જાણે છે. ૪૬ ચક્રવર્તી ભરતદેવ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 004516 |
| Book Title | Chakravarti Bharat |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jaybhikkhu |
| Publisher | Jaybhikkhu Sahitya Trust |
| Publication Year | 2008 |
| Total Pages | 234 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, History, & Story |
| File Size | 10 MB |