________________
જાય છે કે, રે ! કોઈ કાળે પણ એ પ્રવાહ શું આપણી પાસે થઈને આપણને પરિપ્લાવિત કરતો–વહ્યો હશે ખરો ? જો ખરેખર વહ્યો હોય, તો શા માટે એની આડે પાળ બાંધીને સદાને માટે એને રોકી ન લીધો ? કેટલી મોટી ભૂલ !”
વિચારમગ્ન સુંદરી દિવાસ્વપ્ન માણી રહી !
એ પુનિત પ્રવાહ ! એ પ્રવાહ પર થઈને પોતાની સિંહણસમી માતા સુમંગલા વહી ગઈ. માર્દવભરી માતા સુનંદા ચાલી નીકળી. અરે ! પેલી નર્તિકા નીલાંજના નીકળી ! દાદીમા મરુદેવી નીકળ્યાં! સહુ જાણે કહેતાં હતાં સુંદરી, ગઈ ગુજરી ભૂલી જા. એ તારી ભૂલ નહોતી, માનવજીવનનું ભાવિ હતું. સહુનું આ રીતે પ્રવાહપતિત થઈને પ્રવાસ કરવાનું સર્જન છે ! ગમે તેવો મીઠો ભૂતકાળ તું ફરી પાછો આણી શકીશ નહિ, વર્તમાનને ભૂત બનતો રોકી શકીશ નહિ; હવે તો ભવિષ્યની ચિંતા કર, જેથી એ બગડવા પામે નહિ.*
ત્યાં તો ખુદ પિતા વૃષભધ્વજ આ પ્રવાહ પર નાનકડી મધુર ડોલતી નાવડી લઈને આવી પહોંચ્યા. કાંઠે ઊભેલાંને ઉદ્દેશીને એમણે કહ્યું : “ભવિષ્ય પણ તમને છેતરીને ચાલ્યું ન જાય, તેની સંભાળ રાખો ! કોઈ પણ પળને તમે આવતી રોકી નહિ શકો. આવેલી પળને પળવાર થંભાવી પણ નહિ શકો. ફક્ત સરી જતી એ પળને તમારા જીવનરંગથી રંગી દો ! એ ભૂતની કથા બને, એ પહેલાં એને તમારા પુનિત આચરણથી અજવાળી દો !”
પિતા વૃષભધ્વજની વાણી ! અરે ! એવા નરપુંગવ તો આ પૃથ્વી પર થયા કે થશે ! કિનારા પરનાં સહુ નાચી ઊઠ્યાં. પિતાજીએ પોતાનો વરદ હસ્ત લંબાવ્યો. સહુ એ હાથ પકડી પકડીને નાવડી પર ચઢી ગયાં, રે સુંદરી! તું તો પિતાની લાડકવાયી પુત્રી ! તેં તો એમ માન્યું કે હમણાં જ હાથ પકડીને નાવડીમાં કૂદી પડીશ ને પિતાની હૂંફાળી ગોદમાં ફૂલદડાની જેમ આળોટી પડીશ. પિતાજી હસીને મારા લાલ કંકુવરણા ભાલ પર પ્રેમભર્યા નેત્રોથી અમી વરસાવશે ! મારા ઘનશ્યામ કેશકલાપ પર એમનો હસ્ત પ્રસારશે ! રે સુંદરી ! એ બડભાગી પળે તારા નાનાશા હૃદયપાત્રમાં એ હર્ષનો સાગર કેમ કરીને સમાશે ?
સહુ નાવડીમાં બેસી ગયાં. હવે પોતાનો વારો આવ્યો. પિતાનો લંબાયેલો
* જુઓ, આ લેખકનું “ભગવાન ઋષભદેવ'.
ભુવનમોહના ૨૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org