________________
“અરે ! એમ ? ભરત કહો ને !” વિનમિરાજ પ્રેમમાં ઊછળ્યા, ‘આવ ભાઈ ! આવ ! કહે, ભાઈ ભરત કુશળ તો છે ને? બાહુબલી શું કરે છે? બહેન સુંદરી ક્યાં છે ? અરે, સુભદ્રા!' વિનમિરાજે સુભદ્રા તરફ ફરતાં કહ્યું, “સુભદ્રા ! પુત્રી ! સુંદરીને તે નથી જોઈ. એના જેવી રૂપ ગુણવાળી છોકરી મેં સંસારભરમાં નીરખી નથી! વારુ, આ ચક્ર-ચક્ર કહેવાથી કંઈ ન સમજાયું. શું હમણાં હિમવાન પર્વત પાસે પડાવ નાખીને જે સેના પડી છે, એ ભરતની છે ?”
જી હા. આપ ત્યાં પધાર્યા હતા ?'
ના, ના. હમણાં તો હું એ તરફ નીકળ્યો નથી, પણ મારી પુત્રી સુભદ્રા હિમાવાન પર્વતની ઉપત્યકામાં ઘણી વાર વિહાર કરવા જાય છે. એ બધી વાત કહેતી હતી. સાથે સાથે એ એ પણ કહેતી હતી, કે હિમવાન પર્વતની અધિત્યકામાં એક અજબ પુરુષને મેં ફરતો જોયો–મન મોહી જાય એવો. અરે ! એ જ આ તમારો ચક્રવર્તી ભરત ! એ તો નાનપણથી જ મોહિની લગાડે તેવો હતો !'
“શું હિમખીણમાં પડેલા ગજબાળનો ઉદ્ધાર કરનાર સ્ત્રીરત્ન તે આપ પોતે જ ?' રાજદૂતે એકાએક પ્રશ્ન કર્યો; એને જૂની વાત યાદ આવી ગઈ.
સુભદ્રાએ પૂર્ણિમાના ચંદ્ર જેવું પોતાનું સુડોળ મસ્તક હલાવી હા કહી.
અમારા સૈનિકો આપનાં ખૂબ વખાણ કરતા હતા; ભરતદેવ પાસે હજાર મોંએ કહેતા હતા, કે આ તો ચક્રવર્તીને યોગ્ય સ્ત્રીરત્ન !' રાજદૂતે જીભ લાંબી કરી, પણ એના છેલ્લા શબ્દોનો અર્થ કોઈ ન સમજ્યુ.
વિનમિરાજ બોલ્યા: ‘ચક્રનો ને રત્નનો મહિમા તમારે ત્યાં વધુ લાગે છે, અમારે ત્યાં તો ભૂમિ શણગારવા સિવાય એ બધાં નિરર્થક છે. ન જાણે મારી આ પુત્રીના હાથે જ અત્યાર સુધીમાં કેટકેટલાં રત્ન ધૂળમાં રજ થઈને પૃથ્વીને શણગારી રહેતાં હશે. આ નગરની રજ, એ રત્ન ને માણેકની રજની બનેલી છે.”
વિનમિરાજ ! અમારા ચક્રવર્તી ભરતદેવ રત્નોના ભારે શોખીન છે.” રાજદૂતે પોતાની વાત ચાલુ રાખી, “એમણે ચૂંટી ચૂંટીને પૃથ્વીનાં તેર રત્નો એકત્ર કર્યા છે. બસ, હવે એક ચૌદમા રત્નની આવશ્યકતા છે. એ મળી જાય તો એમનું મન પ્રસન્ન થઈ જાય, અને પ્રજાનું મન પણ મોરની જેમ નાચી ઊઠે ! એક જ રત્ન .... એક જ રત્ન....'
ફક્ત એક જ રત્નની ભૂખ ?' હાજી !”
ઘર્ષણ જાગ્યું ૧૭૯
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org