________________
શ્રીવિજયપધસૂરીશ્વરકૃત કરતા હય, સામુદાયિક ધર્મારાધના કરતા હોય તે આયતન કહેવાય. એમ કહીને અંતે તેની સેવાનું ફલ જણાવ્યું છે.
(૫) પાંચમા પ્રતિસેવના દ્વારા વર્ણનમાં મૂલગુણ-પ્રતિસેવનાનું ને ઉત્તરગુણપ્રતિસેવનાનું સ્વરૂપ, તથા પ્રતિસેવના શબ્દના પર્યાયવાચક શબ્દોની બીના વગેરે વિસ્તારથી સમજાવ્યું છે.
(૬) છ આલોચના દ્વારા વર્ણનમાં જણાવ્યું છે કે આલોચના એ આતમશુદ્ધિનું પરમ સાધન છે. દાયક અને ગ્રાહક બંને જ જાણે એ રીતે આલેચના કરવાની અવિચ્છિન્ન મર્યાદા છે. પછી અનુક્રમે આલોચના કરનાર જીવના અને જેની પાસે આલોચના કરાય તેવા ગુરૂના ગુણે, તથા આલોચનાનું સ્વરૂપ, ફલ, તેના પર્યાયવાચક શબ્દો વગેરે હકીકત વિસ્તારથી સમજાવી છે. . (૭) સાતમાં વિશુદ્ધિદ્વારના વર્ણનમાં કહ્યું છે કે જેમ રોગના નિદાનને જાણનાર એ પણ વૈદ્ય પિતાને થયેલા દરદની દવા બીજા અનુભવી વૈદ્યની પાસે કરાવે, તો તે જરૂર નીરાગી (રંગરહિત) બને છે તેમ અજ્ઞાન-મોહ-રાગ-દ્વેષાદિમાંના કેઈ પણ કારણથી લાગેલા દેષની શુદ્ધિ કરવાનો ઉપાય પોતે (આચાર્ય વગેરે) જાણતો હોય છતાં પણ બીજા ગીતાથદિ મહાપુરુષોની પાસે આલોચના વગેરે વિધિ સાચવીને લાગેલા રોષની શુદ્ધિ કરીને આત્માને નિર્મલ બનાવવો જોઈએ. પિતાની મેળે આલોચના કરવાને વ્યવહાર પણ નથી. કારણ કે તેથી આત્મશુદ્ધિ થાય જ નહિ. એટલે જ્ઞાનીએ પણ ગુરૂની પાસે જ આલોચના કરવી જોઈએ. લજજા, કપટ અભિમાન વગેરેમાંના કઈ પણ કારણથી લાગેલા દેહ (ભૂલ) છુપાવવા નહીં, પણ બાળકની જેવા સરલ બનીને ગુરૂની પાસે આલોચના કરવી જોઈએ. જેઓ તેમ કરતા નથી ને મનમાં શલ્ય રાખે છે, તે જીવો ભવાંતરમાં દુર્લભ બધિ થાય છે, ને સુસઢ મુનિની માફક
અનંતીવાર સંસારમાં ભમે છે. મેં સ્પષ્યાર્થી સહિત આ સુસઢ ચરિત્રમાં આલોચનાનું વિસ્તારથી સ્વરૂપ જણાવીને કહ્યું છે કે જે ભવ્ય છ શલ્યને દૂર કરે છે, તેઓ થોડા કાલમાં મુક્તિના અવ્યાબાધ સુખને જરૂર પામે છે. આ તમામ બીના સ્પષ્ટ સમજાવીને છેવટે સામાચારીનું ફલ અને પ્રમાણ વગેરે બીના વિસ્તારથી સમજાવી છે. આ રીતે મુનિ વર્ગને બહુ જ જરૂરી સામાચારીનું સ્વરૂપ વિસ્તારથી જણાવનારી શ્રી ઘનક્તિ છે. અહીં નવા મુનિવરને સવારથી માંડીને રાતે સંથારો કરી સૂવાનો સમય થાય, ત્યાં સુધીની તમામ સામાચારીનું સ્વરૂપ અને ઉપાધિ આદિનું સ્વરૂપ, પ્રમાણ, પ્રયોજન અને કલ વગેરેનું વર્ણન વિસ્તારથી કર્યું છે. તેથી ગીતાર્થ મહાપુરૂષોએ નવા મુનિવરોને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org