________________
શ્રી જૈન પ્રવચન કિરણાવલી ( શ્રી દશ પયન્નાના સ`ક્ષિપ્ત પરિચય )
૪૩૯
રહેલા મુનિવરા મેક્ષ રાજ્યના રાજા છે. આ રીતે જણાવેલી બીનાને વિસ્તારથી સમજાવીને શુદ્ધ સંસ્તારકનું ને અશુદ્ધ સસ્તારકનું સ્વરૂપ કહીને જણાવ્યુ` છે કે મુનિ જે દિવસે સસ્તારક વિધિને અંગીકાર કરે, તે દિવસે તેને બહુજ કર્મને રાદિ રૂપ આત્મિક લાભ થાય, ને દરેક સમયે કર્મના ક્ષય થાય, તથા તે ટાઇમે મુનિને ચક્રવર્તીના સુખથી પણ વધારે ચઢિયાતું સુખ હોય છે, કોઈને નાટક જોવામાં જેવી પ્રીતિ હાય, તેથી પણ વધારે પ્રીતિ શ્રીજિનવચનનું મનન (રાણ, વિચાર, ભાવના) કરનાર આ સસ્તારક ભાવમાં રહેલા મુનિરાજને હેાય છે. વ્યાજબી જ છે કે જેટલે અંશે રાગના અભાવ હાય તેટલે અંશે નિર્દોષ આત્મિક સુખના અનુભવ થાય છે. આ રીતે અંત સમયમાં પણ આ સસ્તારક ભાવને સ્વીકારનારા ભવ્ય જીવા આત્મકલ્યાણ જરૂર કરી શકે છે, નિશ્ચયનચે આત્મા એજ સસ્તારક કહેવાય. કારણ કે આ ટાઇમે આત્મા નિજસ્વરૂપમાં વર્તે છે. આ બીના સ્પષ્ટ સમજાવીને કહ્યું કે સસ્તારક ભાવને અંગીકાર કર્યાના મુખ્ય માર્ગ એ છે કે ચામાસામાં તપશ્ચર્યા કરીને શિયાળામાં સસ્તારકના વિધ કરવા જોઈએ, આવી નિલ આરાધના કરીને આમહિતને સાધનારા પુણ્યાત્માઓમાં દૃષ્ટાંત તરીકે અણુ કાપુત્ર આચાર્ય, સ્કંધસૂરિના શિષ્યા, સુકારાલમુનિ, અવંતીકુમાલ, ધમ સિંહમુનિ, ચાણકય, અમૃતધાષમુનિ, ચંડવેગ, ચિલાતીપુત્ર, ગજસુકુમાલ વગેરે જાણવા. આ બધી મીના જણાવીને કહ્યું કે સસ્તારક ભાવમાં રહેલ મુનિરાજ સાગાર પ્રત્યાખ્યાન કરે. યાગ્ય અવસરે પાણીના પણ ત્યાગ કરે, સ સંઘને ખમાવે, સ અપરાધેા ખમાવે, તેમજ અનશનની અનુમાદના કરે, અને ચારે ગતિના દુ:ખા, તથા થઇ ગયેલા અનંતા જન્મ-મર્યાદા વિચાર કરીને, તેમજ અન્યત્વ ભાવનાને ભાવોને નિમમત્વ ભાવમાં વર્તે. પછી આચાર્યાદ્રિને તે સર્વ જીવરાશિને ખમાવે. આ રીતે વિધિ સાચવનાર તે મુનિ ઘણાં કર્મોને ખપાવે છે. આ પ્રસંગે શ્રીગુરુ મહારાજ તે મુનિને હિતશિક્ષા દેતાં જણાવે છે કે આ સસ્તારક ભાવની યથા સાધના કરનારા ભવ્ય અા ત્રીજે ભવે માક્ષે જાય છે.
૬. શ્રી સંતારક પ્રકીર્ણાંકના સંક્ષિપ્ત પરિચય પૂરો થયેા.
૭. શ્રી ગચ્છાચાર પ્રકીણુંકના સક્ષિપ્ત પરિચય
ગચ્છના અર્થ સાધુઓના સમુદાય થાય છે. તેમના આચારનું વર્ણન અહી કર્યુ છે. તેથી આનું નામ ‘ગચ્છાચાર પ્રકીર્ણ ક' યથા છે. આના બનાવનાર શ્રીસ્થવિર ભગવતે (૧) આચાય` (૨) સાધુઆ (૩) સાધ્વીએ આ ત્રણની બીના શ્રીમહાનિશીથ, અહુકલ્પ અને વ્યવહારસૂત્રને અનુસારે વર્ણવી છે. એટલે એ ત્રણે છેઃ સૂત્રેામાંથી આને ઉદ્ધાર કર્યાં છે. આ પયન્નાની શરૂઆતમાં પહેલી ગાથામાં પ્રભુશ્રી મહાવીરદેવને
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org