Madhusanchay

SR No.: 004505
Original Sutra Author: N/A
Author: Chitrabhanu
Publisher: Navbharat Sahitya Mandir Ahmedabad
Publication Year: 2008
Total Pages: 386
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati & Discourse
File Size: 12 MB

Page 289

૫૮૧. વાણીનો વિવેક નગરપતિને દુઃસ્વપ્ન આવ્યું કે એના દાંતની આખી બત્રીસી તૂટી પડી. • આ સ્વપ્નથી નગરપતિ ઝબકી જાગ્યો. યુવાનવયમાં દાંતની બત્રીસી પડી જાય, પછી તો થઈ રહ્યું ના ! મુખકમળની શોભા, કસમકળી જેવા દાંત. એ પડી જાય પછી મુખની શોભા શી ? બહાર મોં કઈ રીતે બતાવાય ?
નગરપતિએ પ્રભાતે જોશીઓની એક સભા બોલાવી. તેઓને પૂછ્યું : મને સ્વપ્ન આવ્યું છે. એ સ્વપ્નનો ફળાદેશ કહો.'
સભામાં બે સમર્થ, ભૂત-ભાવિને ભાખનારા જોશી હતા. એક સ્વપ્નવત્તાએ કહ્યું : “આપનું સ્વપ્ન ઘણું જ ભયંકર છે.” આ વાક્ય સાંભળતાં જ સભામાં ભય છવાઈ ગયો.
એણે આગળ ચલાવ્યું : “આપની બત્રીસી પડી ગઈ, એનો અર્થ એ જ કે આપનું આખું કુટુંબ મરણને શરણ થશે. આપ જોયા જ કરશો અને એક પછી એક સૌ સગાંવહાલાં મૃત્યુ પામશે.” જોશીએ સ્પષ્ટ કહી નાંખ્યું. સભામાં સ્તબ્ધતા સાથે શોક છવાઈ ગયો.
સ્વપ્ન અને વાણીના વિવેકના વેત્તા બીજા જોશીએ કહ્યું : “પ્રભો ! હું આનો ફળાદેશ વિચાર કરી, આવતી કાલે પ્રભાતે કહીશ.'
નગરપતિ બીજા દિવસની પ્રતીક્ષા અનિમેષ નયને કરી રહ્યો. એના હૈયા પર શોકનો ભાર હતો. મુખ પર ચિન્તા હતી. બીજા દિવસે વિદ્વાનોની સભા મળી. સૌ એ વિદ્વાનના શબ્દો ઝીલવા ઉત્સુક બન્યા હતા.
વાણી-વિવેકના વેત્તાએ ગંભીરતાપૂર્વક કહ્યું : “આપ ધારો છો એટલે આ સ્વપ્ન ભયંકર નથી. આ સ્વપ્ન તો આપના દીર્ધાયુષ્યનું સૂચક છે. આપનું આયુષ્ય એટલું તો દીર્ઘ છે કે આપના કુટુંબમાંથી કોઈનેય આપનું મૃત્યુ જોવાનો પ્રસંગ નહિ આવે. પ્રભો ! આપનું આયુષ્ય ઘણું જ દીર્ઘ છે, એટલો જ આ સ્વપ્નનો ફળાદેશ છે.
ફળાદેશ સાંભળી, પ્રસન્ન થયેલો નગરપતિ જ્યારે વિદ્વાનને પુરસ્કાર આપી રહ્યો હતો, ત્યારે વિદ્વાનોના મનમાં વાણીના મહિમાનું મંથન ચાલી રહ્યું હતું : ફળાદેશ એક જ, પણ વાત મૂકવા મૂકવામાં કેટલું અંતર ?
માણસની વાણીમાં કેવો જાદુ ભરેલો છે ! એ અમૃતને ઝેર બનાવી શકે. ઝેરને અમૃત બનાવી શકે. એ આનંદમાં શોકની હવા ઊભી કરી શકે. શોકમાં આનંદની હવા સર્જી શકે. માણસ આ પોતાની જાદુઈ શક્તિ સમજી જાય તો સંસાર કેવો સુમધુર બની જાય !
૨૭૨ મધુસંચય