________________
સૌ આવે છે, જુએ છે, અને ન જાણે કેમ, પણ ચાલ્યા જાય છે. આને કોણ ખરીદી શકે ? આ સૌન્દર્ય છે, પણ એની આસપાસ સતની કેવી જ્વલંત જ્વાળા છે.
નિર્મળ હૃદય વિના એ ભાવનામૂર્તિને કોણ ખરીદી શકે ?
સાંજ નમી રહી છે. કૌશામ્બીના ધનાઢ્ય અને સજ્જન-શિરોમણિ ધનાવાહ દર્શન કરવા મંદિર પ્રતિ જઈ રહ્યા છે. એ નિઃસંતાન છે. એમના હૈયામાં વાત્સલ્યનો સાગર છે, પણ ચન્દ્રનાં દર્શન વિના એમાં ભરતી કેમ આવે? એ હૃદય સતત કંઈક ઝંખી રહ્યું છે સંતાન.
એમની નજ૨ બાળા પર પડી. એ ત્યાં જ થંભી ગયા. હૃદયમાં છુપાયેલો સંતાનપ્રેમ જાગી ઊઠ્યો. હૃદય માગે પછી પૈસા શું ચીજ છે ! માંગ્યા એટલા પૈસા આપી એમણે બાળાને ખરીદી લીધી.
નાયક ખુશ હતો. એને પૂરતા પૈસા મળ્યા હતા અને માનસિક ભારમાંથી એ મુક્ત પણ થયો હતો. હવે ન દેખવું, ન દાઝવું.
બાળા એટલા પૂરતી જ સુખી હતી કે એ દુષ્ટના પંજામાંથી મુક્ત થઈ હતી, અને એને એક ભાવનાઘેલા પિતાનો સંગ લાધી ગયો હતો. ધનાવાહ વધારે ખુશ હતા, કારણ કે એમના કૂણા હૃદયને ભરી દેનારું સૌરભમય શીતળ ચંદન મળ્યું હતું.
શેઠે પૂછ્યું : ‘બેટા, તારું નામ ?'
બાળા મૌન હતી, કારણ કે ભૂતકાળનાં સ્મરણોએ એની બુદ્ધિને ઘેરી લીધી હતી. એની આંખોમાં અવ્યક્ત વેદના હતી. હોઠ પર યાતનાની સખત રેખા હતી, છતાં આછી આછી ચંદનની શીતળતા એની કાયા પર હતી શિયળની.
શેઠ મનમાં જ વિચારતા હતા, રે ! સુગંધી પવિત્ર ચંદનને માનવદેહ ધરવાનું મન થયું અને આ કુમારિકા રૂપે અવતર્યું, આનું નામ ચંદન અને બાળા તો છે જ. નામ મળી ગયું ચંદનબાળા બેટા, તારું નામ ચંદનબાળાને ? આ વૃદ્ધની વાણીમાં કેવું વાત્સલ્ય હતું ! એમના બોલ વસુમતીને ગમ્યા. એણે માથું નમાવ્યું, જાણએ શેઠે કરેલા નવા નામાભિધાનને એણે મૂક સંમતિ આપી.
ધનાવાહે બધી જ વાત પોતાની પત્ની મૂળાને કરી, અને બાળાને એને
સોંપી.
ચંદનાના સંસ્કાર અજબ હતા. એ પ્રભાતે વહેલી ઊઠતી. હાથપગ ધોઈ પલાંઠી વાળી કંઈક ધ્યાન ધરતી, સામાયિક કરતી. પૂજા કરતી. ધનાવાહ અને મૂળા શેઠાણીને પગે લાગતી. આંગણાને આરસી જેવું સ્વચ્છ રાખતી. ભમ્મરડો
Jain Education International
ભવનું ભાતું ૨૦૫
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org