________________
૪૬૯. રાગની આગ
કાબર છે આજ શું થયું ? આજ તો તારા નામ ખાતર જગત સાથે જામી
પડી; અને એમાંથી જાગ્યું યુદ્ધ. આખુંય વૃન્દ યુદ્ધમાં ઊતર્યું. પણ હું ડરું? મારી શાન્ત વીરતા સૌ જોઈ જ રહ્યા -- ઝંઝાવાત વચ્ચે જલતી અકંપ અખંડ શાન્તિની દીપશિખાને જોઈ સૌ નમી પડ્યા.
સાંભળું છું કે તું મોટો છે, પણ અનુભવે તો એટલું જાણું છું કે તું મોટો હોવા છતાં તારા હૈયામાં તું મને સમાવી શકતો નથી; જ્યારે હું તને મારા નાના શા હૈયામાં સમાવી બેઠો છું.
મારા હૈયામાં તું છે એટલે જ તો આ જંગ જામ્યો; અને એ જંગ પણ કેવો ? પ્રત્યેક અંગમાંથી લોહી ઝરે એવાં વેણ આવી રહ્યાં. પણ હું શાન્ત હતો – પૂર્ણ પ્રશાન્ત હતો. શાન્તિથી પરાજય પામેલા એવા સૌ આ શાન્ત વીરતા સમક્ષ ઝૂકી રહ્યા.
| વિજયનું સ્મિત ફરક્યું.
પણ રે, આ વિજય તો તારા નામના સુધાપાનનો છે, મધુરતાની મસ્તીનો છે. ભલે, પણ દેવ ! ઘા તો મેં ખાધા ને ? એ ઘા પર તારો કરુણાભર્યો કરસ્પર્શ તોય તો કેવી શાતા વળે ? મારું કર્તવ્ય મેં બજાવ્યું, તારું કર્તવ્ય શું મારે ચીંધવું પડશે ? પણ તને શું ચીંધું ? તું તો વીતરાગ છે, રાગની આગ તો તે બૂઝાવી નાખી !
૪૭૦. ખંડેરનું દર્દ રે ખંડેરોમાં ભમી રહ્યો હતો. એમાં કોતરેલી બારીક કોતરણી સૂક્ષ્મ રીતે
3 હું જોઈ રહ્યો હતો. કેવી નાજુક હતી એની કોતરણી ! અને કેવું અદ્ભુત હતું એનું શિલ્પ ! આવું અદ્ભુત શિલ્પ જોતાં તો ભાવનાને ચરણે મસ્તક નમી
જાય.
પણ એટલામાં પાછળથી એક ઘેરો અવાજ આવ્યો. મેં પાછા ફરી જોયું તો કોઈ જ ન મળે. હું આગળ વધ્યો, ત્યાં ફરી અવાજ આવતો સંભળાયો. હું થંભ્યો, કોઈ કાંઈ કહેવા માગતું હતું. કોણ હતું, ક્યાં હતું – કાંઈ ખબર ન પડી; પણ એ ઘેરો અવાજ હજુ પણ આવી જ રહ્યો હતો. પ્રત્યેક યાત્રીને જાણે પોતાના જીવનની દર્દકથા કહેવા ન માગતો હોય એવો એ ઘેરો અવાજ હતો.
૧૩૮ મધુસંચય For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
