________________
માગ સ્વાધ્યાય
તે પાંચ ચેગમાં એ ક્રમયેગ-ક્રિયાચેગ અને ત્રણ જ્ઞાન ચેગ છે એમ જ્ઞાની પુરૂષા જાણે છે. ક્ષે પાંચ પ્રકારના યેાગ વિકૃતિવ’તમાં નિશ્ચયથી હાય છે અને ખીજા માર્ગાનુસારીપ્રમુખમાં કેવળ બીજરૂપ હોય છે.
કૃપાનિવેદ્મસંવેગપ્રશમેત્તિકારિણ ભેદ્યા: પ્રત્યેકમત્રેચ્છા પ્રવૃત્તિસ્થિરદ્ધિયઃ અહીં સ્થાનાદિ પ્રત્યેક યેાગના ઈચ્છા, પ્રવૃત્તિ, સ્થિરતા અને ચિદ્ધિએ ચાર ભેદે છે, તે કૃપા-અનુ'પ, નિવે’દ-સંસારના ભય, વેગ-મેાક્ષની ઈચ્છા અને પ્રશ્નમ-ઉપશમની ઉત્પતિ કરનારા છે. સ્થાનાદિ યોગના પાંચ પ્રકારને ચાર ગુણા કરતાં વીશ ભેરે થાય છે. ઈચ્છા તદ્ન થાપ્રીતિ પ્રવૃત્તિઃ પાલન' પરમ્। થૈય" ભાષકભીતિઃ સિદ્વિરન્યાય સાધનમ્ ॥
તેચેગવાળા યાગીની કથા-વાર્તા સાંમળતાં પ્રીતિ ઉપજે તે ઈચ્છા ગ. અષિક પ્રયત્નથી શુભ ઉપાયાનું પાલન કરવું તે પ્રવૃત્તિયોગ, ખાષ-અતિચારના ભયની ઢાતિ ( ત્યાગ) એટલે જ્યાં અતિચાર લાગે નહિં તે સ્થિરતાયેાગ, તેના-સંગે દૈરના ત્યાગ થાય ત્યાદિ પરાય'નું સાધન થાય તે નિષ્ક્રિયેગ કહેવાય. અર્થાલમ્બનÀગ બન્દના વિભાજનમ્। શ્રેયસે ચેગિનઃ સ્થાનવસુ'ચા'ન એવ ચ
ચૈત્યવન્દનાદિ ક્રિયામાં અથ અને આલમ્બન એ કે ચૈગનું વિસાવન -વારવાર મરણ કરવું તથા સ્થાન અને વણુને વિષે ઉદ્યમ જ ચેગીના કલ્યાણ માટે થાય છે.
આલમ્બનામિ૰ જ્ઞેય દ્વિવિધ ́ રૂપ્યરુતિ ચ। અરુપિગુથુસાયુજ્ય ગેડના લમ્બના પર ઇ
Jain Education International
૧૦
અહીં આલંબન રૂપી અને અરૂપી એમ એ પ્રકારે જાણવુ. અરૂપિગુણ-સિહસ્વરૂપના તાદાત્મ્યપણે યોગ તે ઇ-ચ ુ ચ્યવલમ્બન હોવાથી ઉત્કૃષ્ટ મનાલઅન ચેગ કહેવાય છે.
તત્રા પ્રતષ્ઠિત : ખલુ યત:
પ્રવૃત્તવ્ય તત્ત્વતસ્તત્ર ।
સર્વોત્તમાનુજ :
ખલુ તેનાનાલઅનેા ગીત ઃ ॥ ખેડશકમાં કહ્યું છે કે જ્યાં સુધી પરઆત્મતૠતુ‘ દશ’ન થાય ત્યાં સુધી ૫રમાત્મતત્વનાં દશ'નની અસગભાવે ઇચ્છારૂપ અનાલઅન ચાંગ છે, તે પરમાત્મતત્ત્વમાં સ્થિરતા રહિત છે અને જેથી ધ્યાનારા પરમાત્મદર્શનમાં પ્રવૃતિ થાય છે. તેથી ચાગ નિષરૂપ સત્તમ ચૈગના પૂત્રશાવી અનાલખન ચૈાગ કહેવા છે.
નિશલ ખત ચેગ તે ધારાવાહી પ્રશાતવાહિતા નામ ચિત્ત છે. તે યત્ન ત્રિવાય મરક્ષની અપેક્ષાએ વરસથી જ સદેશ ધારાએ પ્રથા છે એમ જાણુવું, પ્રીતિ-ભક્તિ-વા-ડસ ગૈક
સ્થાનાદિષે ચતુર્તિ ધમ્। તસ્માયે ગયાગાતે
માયાગઃ ક્રમાદ્ભવેત્ ॥ પ્રીતિ, શક્તિ, વચન અને અસંગ અનુષ્ઠનના શેઠે સ્થાનાદિક વીશ ચેગ પણ ચાર પ્રકારે છે. તે સકલ ચેાગથી અગ નામ શહેશી ચૈગની પ્રાપ્તિ થવાથી અનુક્રમે માન્નયેાગ પ્રાપ્ત થાય છે.
સ્થાનાવયે બિનસ્તીચે†ચ્છેદાવાલમ્બનાઇષેિ | -સૂત્રદાને મહાદોષ ત્યાચા: પ્રચક્ષતે ॥
સ્થાનાદિ કોઈ પણ ચગતિ પુરૂષને તીથ'ના ઉચ્છેદ થશે? ઈત્યાદિ કારણે ચૈત્ય
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org