________________ સંસ્કૃત બીજી ચોપડી 243 3. અ. કર્મણિ ભૂતકૃદંતને વત લગાડાથી કરિ ભૂતકૃદંત થાય છે. જેમકે -તત્વ, ટર્મ-અધવત, તાજૂ, પાન પ્રથમા એકવચન. બ. સ્ત્રીલિંગ ફુ ઉમેરવાથી થાય છે. જેમકે તવતી. 4. એ. પક્ષ ભૂતકાળનું કરિ કૃદંત, પરપદમાં જ ને આત્મપદમાં માન અવિકારી પ્રત્યય પૂર્વના અંગને (જેવા કે 3 પુ. બ. વ.) લગાડવાથી થાય છે. બ જ્યારે આ રૂપમાં એક જ સ્વર હોય કે આ અંતે હેય તે વણ પૂર્વે 6 લાગે છે. ઘરને પણ 3 લાગે છે. જેમકે -દિવસ પ–તિરણ, ચાર-ચ%ાળા, દૂ-ફ્રુવ-. - ક. 5, p. વિ૬ 6 ગ, વિજ્ઞ અને ર પછી પણ વિકલ્પ 6 લે છે. જેમકે મૂ-કwwવ કે જ્ઞાનવ. | ડ વર અને મન પૂર્વે 4, 3% ઈ. ધાતુઓના અનુનાસિકને લોપ થાય છે. અને દીર્ઘ કારાન્ત ધાતુઓ ગુણ પામતા નથી. જેમકે અનિવાર, તિતીર્થકર પહેલા ફેરફાર પરાક્ષ ભૂતકાળમાં થતા નથી અને બીજો થાય છે. " (ઈ) પરાક્ષ ભૂતકાળનું ત્રીજા પુરુષ બહુવચનનું રૂપ કૃદંતના અંગ તરીકે દ્વિતીયા બ. વ. થી આગળ સ્વસ્થી શરૂ થતા પ્રત્યય પૂર્વે ગણવું આજ અંગે સ્ત્રીલિંગની નિશાની હું પૂર્વે અને નપુંસકલિંગના પ્રથમ, દ્વિતીયા અને સંબોધન દિવચનમાં લેવાય છે. રિદ્ધિ-દિગુણT તુ. એ. વિવુિ ત્રી, નવમ્ કે જ્ઞાવર ઉપરથી કુબા 4. એ., ઝg . અમુક બાબતમાં આ રૂપમાં (ડ) પ્રમાણે ફેરફાર થાય છે. 5. સામાન્ય ભવિષ્યકાળનું કૃદંત કરવું હોય તો પરપદમાં અને આભને પદમાં માર, પ્રત્યય રહિત તે કાળમાં અંગને લગાડવાથી થાય છે.
