________________ लोकाशाहचरिते त्वदेयमप्यार्य ! मुमुक्षुणा नौ कुलकमेणानुगतं सुसख्यम् / / पाल्यं समादाय तदीयमित्थं वृत्तं दिवं गच्छति मेरुदतः / / 56 // अर्थ:-जंबूदीप ने सुमेरुपर्वतरूप दूत के द्वारा सौधर्म इन्द्र के पास क्या ऐसा समाचार भेजा है-हे साधो ! आयेन्द्र ! तुम्हारे वंशजों ने जब वे मोक्ष. रूपी नगरी में जाने के लिये अग्रसर हुए तो पहिले अपने चरण कमलों से कई बार हमारा घर पवित्र किया है स्वर्गीय स्थिति समाप्ति होने पर उन्होंने यहां जन्म धारण किया है अतः हे आर्य ! मोक्षाभिलाषी आपको भी हम दोनों के कुलकम से चली आई इस मित्रता का पालन करना चाहिए-इस प्रकार के जम्बूद्वीप के संदेश को लेकर ही मानों मेरुपर्वत रूपी दूत क्या स्वर्ग की ओर बढ़ रहा है ? // 55-56 // જંબુદ્વીપે સુમેરૂ પર્વત રૂપ દૂત દ્વારા સૌધર્મ ઈદ્રની પાસે શું એવા સમાચાર મોકલ્યા છે કે હે સાધુ! તમારા વંશએ કે જ્યારે તેઓ મેક્ષ રૂપી નગરીમાં જવા માટે અગ્રેસર થયા ત્યારે પહેલાં પિતાના ચરણ કમળોથી કેટલીય વાર અમારું ઘર પવિત્ર કરેલ છે. વગીય સ્થિતિ સમાપ્ત થાય ત્યારે તેઓએ અહીં જન્મ ધારણ કરેલ છે, તેથી હે આર્ય ! મેક્ષાભિલાષિ આપે પણ આપણે બેઉના કુલ કમથી ચાલતી આવેલ આ મિત્રતાનું પાલન કરવું જોઈએ. આ પ્રમાણેના જંબૂદ્વીપના સંદેશાને લઇને જ મેરૂ પર્વત રૂપી દૂત શું સ્વર્ગની તરફ વધતું રહે છે? પપ–પદા प्रवादि संकल्पितलोकरूपं सम्यङ् नवास्तीति विलोकनाय / सूक्ष्मेक्ष्मिकातो युगलेन्दु सूर्य व्याजाद्दधातीव सदोपनेत्रे // 57 // अर्थः-अन्य सिद्धान्तकारों ने जो लोक का स्वरूप माना है, वह ठीक है, या नहीं इस बातको सूक्ष्मदृष्टि से जांच करने के लिये ही मानों जंम्बूद्वीप ने दो सूर्य और दोचन्द्र के छल से अपनी आखों पर दो चश्मा लगाये हैं // 57 / / અન્ય સિદ્ધાંતકારોએ જે જગતનું સ્વરૂપ માનેલ છે. એ ઠીક છે, કે નહીં એ વાતને સૂક્ષ્મ દષ્ટિથી જોવા માટે જ જાણે કે જંબૂદ્વીપે બે સૂર્ય અને બે ચંદ્રના બાનાથી પિતાની આંખ ઉપર બે ચશ્મા લગાવેલ છે. પછી षडायताः सन्ति नगाश्च सप्त क्षेत्राणि नद्योऽत्र चतुर्दशाढ्याः / वनैर्भयाढयोऽपि सदास्थिरो यो लक्ष्म्यालयो योजन लक्षमाणनः॥५०॥ अर्थः-इस जबूद्वीप में पूर्व से पश्चिमतक लम्बे 6 कुलाचल पर्वत हैं. भरत आदि सात क्षेत्र हैं एवं गंगा आदि चौदह बडी 2 नदियां हैं जो सदा जल से भरी रहती हैं यह द्वीप "भयाढयोऽपि" भय से परिपूर्ण है फिर भी सदा स्थिर