Madhyam vrutti vachuribhyamlankrut Siddhahemshabdanushasan Part 02

SR No.: 004402
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajshekharvijay
Publisher: Shrutgyan Amidhara Gyanmandir
Total Pages: 646
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 391

शेषाधिकारः ] मपनवृत्ववचूरिसंवलितम् / [331 शर्मि, देवशर्मि, श्रौति, वाटारकि, वाल्मिकी, मधु- | कीयः इति वेणुकादिगणे प्रयोगाली / बहुवचनं त्वि, उत्तर, अन्तर, मुखतस् , पार्वतस् , एकतस्, प्रयोगानुसरणार्थम् / / 66 / / अनन्तर, (आनृशंसि,) साटि, सौमित्रि, परपक्ष, वा युष्मदस्मदोऽजीनत्रौ युष्माकास्माको स्वक, देवक इति गहादिगणः // 63 / / चास्यैकत्वे तु तवक-ममकम् // 6 / 3 / 67 / / पृथिवीमध्यान्मध्यमश्चास्य // 6 / 364 / / / ___म० वृ०-'देशादिति निवृत्तम् / युष्मद्-भ. म०वृ०-पृथिवीमध्यशब्दाद् देशवाचिनः शेषे स्मशब्दाभ्यां शेषेऽर्थे 'अन्न-ईनश्प्रत्ययो' 'ईयः' स्यात् , मध्यमादेशश्वास्य [ पृथिवीमध्यश भवतः वा, तद्योगे तु यथासङ्घय युष्मदस्मदोःर ब्दस्य भवति / पृथिवीमध्ये जातो भवो वा-मध्य स्थाने ] 'युष्माक अस्माक' (इति) आदेशौ भवतः, मीयः / / 64 // एकत्वे वर्तमानयोस्तु युष्मदस्मदोः तवकममकादेशो। निवासाचरणेऽण् // 6 / 3 / 65 // युष्माकमयं युवयोर्वा=यौष्माकः [भत्र ], यौष्माम०७०-पृथिवीमध्यान्निवासभूताद् देशवाचि कीणः; एवमास्माकः, आस्माकीन:; पक्षे- युष्मनश्चरणे निवस्तरि [निवासकर्तरि ] शेषेऽर्थे दीयः, अस्मदीयः / एकत्वे तु तवायं-तावकः [भ'ऽण' स्यात् , मध्यमादेशश्च / पृथिवीमध्यं निवास न्], तावकीनः [ईनन ]; ममाय-मामकः, मामएषां चरणानां माध्यमाश्चरणाः / निवासादिति कीनः / पक्षे ['दोरीयः' / 6 / 3 / 32]- त्वदीयः, मदो. किम् ? पृथिवीमध्यादागतो मध्यमीयः कठः / 65 / यः // 67 // अव०-तथा चोकम् ,-त्रयः प्राच्याः, त्रय प्रव०- 'युष्मदस्मदोर्देशवृत्तिरसम्भवात् / उदीच्या, त्रयो माध्यमाः। 'पृथिवीमध्यान्मध्यमश्चा- रस्थाने इत्यच्याहार्यम् / उईनम / 'भस्माकमयस्य' ( 6 / 3 / 64) इति ईयः, मध्यमादेशश्च / चरणे मवियोरयं वा-भम / ईनम् / "दोरीयः' (6 / इति किम् ? पृथिवीमध्यं निवासोऽस्य मध्यमीयः 3132) // 67 // शूद्रः॥६५॥ द्वीपादनुसमुद्र' ण्यः // 6 // 3 // 6 // वेणुकादिभ्य ईयण / / 6 / 3166 // - म० वृ०-समुद्रसमीपे यो द्वीपस्तद्वाचिनः ___म० वृ०-वेणुकादिभ्यो देशार्थेभ्यः शेषेऽर्थे | शेषे ‘ण्यः' स्यात् / कच्छाद्यकषणोरसवादः / [द्वीपे 'ईयण' स्यात् / 'वैणुकीयः // 66 // भवः=] द्वैप्यो मनुष्यः, द्वैप्यं वासः [ =वस्त्रम् ] / अनुसमुद्रमिति किम् ? अनुनदि यो द्वीपस्तस्मात् प्रव०- 'वेणु, वेणयोऽत्र सन्ति इति चातुर- | उद्वैपको व्यासः, द्वैपक' वसनम् [ 'कच्छादेर्नु.' र्थिकः 'ऋश्यादेः कः' (6 / 2 / 94) इति सूत्रेण कः प्र- | (6 / 3 / 55) अकन ] // 6 // त्ययः,... (वेणुके भवः=) वैणुकीयः / (एवम् ) वैत्रकीयः, 'वींक प्रजनकान्ति०' (इति) वीधातुः, वेति अव०- 'समुद्रस्य समीपम्=अनुसमुद्रम् , =प्रजायते समुद्रमध्ये इति वैत्रम् , 'हुयामाश्रवसि- तस्मिन् , सप्तम्येकवचनम् कि, 'सप्तम्या वा' (3 / 2 / भसिगुवी' (उणा० 451) इत्यादिसूत्रेण त्रः प्रत्ययः, ! 4) इति सूत्रेण हिस्थाने अम् आदेशः विकल्पेन, ततोऽत्र चातुरर्थिकः 'ऋश्यादेः कः' (6 / 2 / 94), पक्षे अनुसमुद्रे / निद्याः समीपम् , 'क्लीबे' (2 / 4 / 97) (वैत्रके भवः=) वैत्रकीय इति सिद्धिः / (एवम्) ह्रस्वः, कोऽर्थः ? नदीमनुलक्षीकृत्य / 'कच्छाऔत्तरपदीयः, औत्तरीयः, औत्तरकीयः, प्रास्थीयः, - दे नृस्थ०' (6 / 3155 ) इति अकन् / एवं द्वैपप्रास्थकीयः, माध्यमकीयः, माध्यमिकीयः, नैपुण- ) मित्यपि प्रयोगः, 'कोपान्त्याचाण' (6 / 3156) / / 68||