Madhyam vrutti vachuribhyamlankrut Siddhahemshabdanushasan Part 02

SR No.: 004402
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajshekharvijay
Publisher: Shrutgyan Amidhara Gyanmandir
Total Pages: 646
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 299

सप्तमो--भविष्यन्तीविधानम् ] मण्यमवृत्त्यवचूरिसंवलितम् / [239. - प्रव०-'जातुयद्यदा०'इति सूत्रे अत्रापि सप्तमी- / एवं 'चित्रे'ऽपि सूत्रे सप्तमीनिमित्तमस्तीति भूते निमित्तमस्तीति भूते क्रियातिपतने क्रियातिपत्तिा क्रियातिपनने क्रियातिपत्तिर्वा,-चित्रं यच्च यत्र वा तत्रभवति,-अश्रद्दधे, न मर्षयमि जातु तत्रभवान् सुराम- भवानकल्प्यमसेविष्यत, पक्षे सेवेत / भविष्यति तु पास्यत् , पक्षे पिबेत् / भविष्यति तु क्रियातिपतने | नित्यं प्रयोगः पूर्व एव / 'शेरेः' इति सूत्रे सप्तमी नित्यं क्रियातिपत्तिः, जातु भवान सुरामपास्यत् / ............(निमित्तं नास्तीति न क्रियातिपत्तिः / सूत्रान्ते विशेषोऽयम् // 17 // गचित्रं यदि स.' इति प्रयोगे न केवलं यदिशब्दक्षेपे च यच्च-यत्रे // 5 / 4 / 18 // प्रयोगः, अश्रद्धार्थोऽप्यस्ति इति 'जातुयद्यदा'० (5 / 4 / 17) इति सूत्रेण सप्तमी भवति // 20 // म. वृ०-यच्चयत्रशब्दयोरुपपदयोःक्षेपे [गम्यमाने] अश्रद्धामर्षयोश्च 'सप्तमी' स्यात् / धिग गर्दा- - सप्तम्युताप्योबाढे // 5 / 4 / 21 / / महे, यच्च तत्र भवानस्मानाक्रोशेत , एवं यत्र तत्र- ___म. वृ०-बाढेऽर्थे वर्तमानयोरुत-'अपिशब्दभवान् [अस्मान आक्रोशेत् ] / न श्रद्दधे, न क्षमे यच्च योरुपपदयोर्धातोः 'सप्तमी' स्यात् / (सर्वविभक्त्यभवान् परिवादं कथयेत् , एवं यत्र भवान [परिवादं पवादः) उत कुर्यात् , अपि कुर्यात् ; बाद रेकरिष्यकथयेत् ] // 18 // तीत्यर्थः / बाढ इति किम् ? उत दण्डः पतिष्यति, अपिधास्यति द्वारम् ; (अत्र) प्रश्न पिधानम[=ढंकप्रव०-अश्रद्धामर्षयोर्भविष्यन्त्याः क्षेपे तु नम्] च यथाक्रमं गम्यते। 'वोतात् प्राग' (5 / 4 / 11) सर्वविभक्तीनामपवादोऽयम् / / 18 / / इति निवृत्तम् / / 21 // चित्रे // 5 / 4 / 19 // म० वृ०-चित्रे [=आश्चर्ये] गम्यमाने यच्च- अव०-'अपिशब्दः प्रश्न समुच्चये वा / यत्रयोरुपपदयोः 'सप्तमी' स्यात् / चित्रमाश्चर्यम् यच्च अन्या अपि विभक्तयो द्रष्टव्याः, संनिहितत्वात् तत्रभवानकल्प्यं (=अकल्पनीयं) सेवेत, एवं यत्र भविष्यन्त्येव दर्शिता / 'सप्तम्युताप्यो ढे' इत्यतः (तत्रभवानकल्प्यं सेवेत) // 19 // सूत्रादारभ्य सप्तमीनिमीत्ते सति भूते भविष्यति च शेषे भविष्यन्त्ययदौ // 5 / 4 / 20 // काले क्रियातिपतने नित्यं क्रियातिपत्तिर्भवति, उताकरिष्यत्, अप्यकरिष्यत् / एषाऽवचूरिः "बोतात् . म० वृ० शेषे यच्चयत्राभ्यामन्यस्मिन्नपपदे प्राग् इति निवृत्त"-मित्यस्याग्रे द्रष्टव्या / / 21 / / चित्रे गम्यमाने भविष्यन्ती' स्यात् ,चेत् यदिशब्दोन प्रयुज्यते / सर्वविभक्त्यपवादः / चित्रम् अन्धो नाम सम्भावनेऽलमर्थे तदर्थानुक्तौ // 5 / 4 / 22 // गिरिमारोक्ष्यति ! मूको नाम धर्म कथयिष्यति ! / म. वृ०-अलमोऽर्थः सामर्थ्यम् , तद्विषये शेष इति किम् ? यच्चयत्रयोः पूर्वेण सप्तम्येव / सम्भावने श्रद्धाने गम्यमाने तदर्थस्य अलमर्थार्थस्य अयदाविति किम् ? 'चित्रं यदि स भुञ्जीत, (चित्रं शब्दस्यानुक्तावप्रयोगे 'सप्तमी' स्यात् / (सर्वविभयदि) सोऽधीयीय // 20 // क्त्यापवादः) शक्यसम्भावने,-अपि मासमुपवसेत् , (उपवासं कुर्यात्) अपि पुण्डरीकाध्यायमहा(=दिव___ अव०-क्षेपे च यच्चयत्रे (5 / 4 / 18) इति सूत्रेऽ- | सेन) अधीयीत' / अशक्यसम्भावने,-अपि शिरसा त्रापि सप्तमीनिमित्तमस्तीति भूते क्रियातिपतने | पर्वतं भिन्द्यात् , अपि समुद्रं दोभ्यां तरेत् / अलमर्थ .. क्रियातिपत्तिर्वा ,-धिग् गर्हामहे, न श्रद्दधे, न | इति किम् ? २निदेशस्थायी मे मैत्रः प्रायेण यास्यति। क्षमे यच्च यत्र वा तत्रभवान परिवादानकथयिष्यत् , तदर्थानुक्ताविति किम् ? वसति चेत् सुराष्ट्रषु पक्षे कथयेत् / भविष्यति तु नित्यं प्रयोगः पूर्व एव। / वन्दिष्यतेऽलमुजयन्तम् ,शक्तश्चैत्रो धर्मकरिष्यति।