Madhyam vrutti vachuribhyamlankrut Siddhahemshabdanushasan Part 02

SR No.: 004402
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajshekharvijay
Publisher: Shrutgyan Amidhara Gyanmandir
Total Pages: 646
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 244

184 ] श्रीसिद्धहेमशब्दानुशासनं 5 पा०१सू०१४९ भ्यश्च,-- १६दिविषत् , यसत्, 1 सभासत् , | (2 / 1171) इति / १५सदि-सू-द्विष-द्रह-दुह-युज 18 / १६अण्डसः. 2 प्रसः / २१मित्रद्विट , २२प्र- | विद-भिद छिद-जि-नी-राजिभ्यश्च किप , क्रमेण द्विट् , द्विषो जेनीयिषीg२३ वः' / २४मित्रध्र क् / / प्रयोगाः / 16 ( दिवि सीदतीति ) दिविषत-देवः, २५गोधुक् , २६कामधुक् / अश्वयुक् , २प्युन , सप्तम्या अलुप् , 'भीरुष्ठानादयः' (2 / 3 / 33) इति युञ्जौ, युञ्जः / तत्त्ववित , [विदेरविशेषेण ग्रहणम् ] / षः। देवी (?) / सभ्याः सभापुरुषाः (?सभ्यः बलभित् , गोत्रभित , भित् / रज्जुन्छित , भव- =सभापुरुषः) / १८"प्रसत्', प्रसीदतीति प्रसत्च्छित् , प्रच्छित् , छित् / शत्रुजित् , प्रसेनजित् , प्रसादकरः / एवमुपसत्-पार्श्ववर्ती। अण्डं सूते / प्रजित् , अभिजित् / सेनानी:, अग्रणीः, ग्रामणीः, २०प्रसूते / मित्रं द्वेष्ट्रीति २१मित्रद्विट् / २२प्रद्वेप्रणीः, नीः, नियः / विश्वे राजते- विश्वाराट् , 'वसु- टीति / २३हन , भृशं हन्ति (इति) यङ , 'हनो राटोः' (3 / 2 / 81) इति दीर्घः, राजसु राजते--राज- नीर्वघे' (4 / 3 / 99) इत्यनेन घ्नी, ततः ‘सन्यश्च' राट् , संराजते-- सम्राट , राद / तथा अञ्चेः ,-- (4 / 1 / 3) इति द्वित्वम् , सीष्ट, 'स्वर' (3 / 4 / 69) २९दध्यङ्, ३०देवद्रय , 3१अदद्रयङ, तिर्य- इति बिट , अतः' (4 / 3 / 82) अकारलोपः / मित्रेण ह, सध्यङ, सम्यङ / कथं उदिक ? क्रुत्स- युष्माकं द्विषः= शत्रवो जेध्नीयिषीष्ट इत्यर्थः / म्पदादित्वात् किम् / / 148|| २४मित्रं द्रुह्यति,- मित्रध्रुक् / २५गां दोग्धीति अव०-उखशब्दः पुते वर्तमानः पुंस्त्रीलिङ्गः। गोधुक् / कामं दोग्धीति कामधुक ,भ्वादेर्दादेघः' स्थाल्यां तु स्त्रीलिङ्गः / उखासत् / एवं पर्णानि (2 / 1 / 83) इति हस्य घः, 'धुटस्तृतीयः' (2 / 1176) ध्वंसते पर्णध्वत् , किप , सिलोपे 'स्रसध्वंसकस्स इति गः, 'गडदबादे०' (2 / 1177) इति दस्य धः, नडुहो दः' (2 / 1 / 68) इत्यनेन सकारस्य दकारः / 'विरामे वा' (1 / 3 / 51) क् / २७अश्वं युनक्तीति शिकान् आह्वयति-- शकहू:, किप् , य्वृत , 'दीर्घम अश्वयुक् / सर्वत्र किप्', ततः सिः, 'दीर्घड्याब्व्यञ्जवोऽन्त्यम्' (४।१।१०३।इति) दीर्घः / एवं परिव्य नात्सेः (1 / 4 / 45) इति सिलोपः। २८युनक्तीति युद्ध यति-- परिवीः, विप् , 'यजादिवचेः किति' (4 / 1 / क्किप् , सिः, 'युमोऽसमासे' (1 / 4 / 71) इति नोऽ७९) इति वृत , 'दीर्घमवोऽन्त्यम्' (4 / 1 / 103 / न्तः, सिलोपः, 'युजश्चक्रञ्चो०' (2 / 1 / 71) इत्यनेन इति) दीर्घः / “यवान लुनाति-- यवलूः / "खलं नस्य ङ , अन्यत्र (युञ्जी इत्यादिषु) 'तवर्गस्य०' पुनाति - खलपूः / तथा अक्षैर्दीव्यति-- अक्षय्ः, (1 / 3 / 60) इति नोऽन्तस्य ब् / अश्वयुक् इत्यत्र समाक्किप् , 'अनुनासिके च च्छवः शूट' 4 / 1 / 108) सत्वात् नोऽन्तो न प्राप्नोति। दध्यश्चतीति विप्, इति वस्य ऊः, ततो यत्वम् / "मित्राद् भवति इति 3°देवमश्चतीति देवव्यङ, 3 अमुमश्चति, सर्वत्र मित्रभूः / प्रतिभवतीति प्रतिभूः / उत्तमर्णाधमर्ण क्विप् , 'सर्वादिविष्वग्छ' ( 3,2 / 122 ) इति योरन्तराले यः साक्षी स प्रतिभूः इच्युच्यते / 'कट, डद्रिः, 'अचः' (1 / 4 / 69) इति नोऽन्तः, 'युजश्च०' अग्रे चिकीर्ष, कटं चिकीर्यतीति विप् , 'अतः' / 4 / (2 / 1171) नोऽन्तस्य छ / प्राङ् प्रत्यक इत्यत्र 3 / 82) इत्यनेनाकारलोपे क्रियमाणे षकारोऽसन् प्राञ्चतीति प्रत्यञ्चतीति बाक्याभ्यां किप् / दिइ यते इति दिक् , किप् , 'ऋत्विदिशशम्पृशत्रजज्ञयः इति सकार परिकल्प्य रात्सः' (2 / 190) इति सपारो लुप्यते, ततो 'रः पदान्ते'० (13.53) दधृषुष्णिहो गः' (2 / 1 / 69) इति गादेशः / 148 / इति विसर्गः / १०पाति पिबति वा-- पाः / ११वा स्पृशोऽनुदकात् // 5 / 1 / 149 / / तीति वाः / १२किरतीति कीः, १३गिरतीति गीः; म. वृ०-उदकवर्जान्नाम्नः परात्स्पृशेः 'विप्' 'ऋतां विङतीर्'(४।४।११६) इतीर , ‘पदान्ते' (2 / 1 / / स्यात् / घृतस्पृक् , मर्मस्पृक् / अनुदकादिति किम ? ६४।इति दीर्घः / 14 क्रुश्चतीति क्रुङ, ‘युजश्च०' | उदकस्पर्शः / / 149 / /