Madhyam vrutti vachuribhyamlankrut Siddhahemshabdanushasan Part 02

SR No.: 004402
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajshekharvijay
Publisher: Shrutgyan Amidhara Gyanmandir
Total Pages: 646
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 234

174 ] श्रीसिद्धहेमशब्दानुशासन [अ० 5 पा० 1 सू० 91-96 अर्होऽच // 5 / 1 / 91 // अव०-आयुधादिगणे यथा धनुर्धर इत्यादि ___म० वृ०-कर्मणः परादहतेः 'अच् ' स्यात् / तथा शाङ्गधरः, गदाधरः, पशुधरः इत्यादयोऽप्य नुसतव्याः / एवं शूलधरः, जलधरः, खड्गधरः / अणोऽपवादः / पूजामर्हति-पूजाईः साधुः, पूजाहाँ १एवं कुण्डधारः, काण्डधारः इत्यपि / बहुवचनाप्रतिमा // 9 // द्यथादर्शनमन्येभ्योऽपि अच भवति, यथा-- यष्ट्रिधनु-दण्ड-त्सरु-लाङ्गला-ऽङ्कशर्षि-यष्टि-शक्ति धरः, फलकधरः, शङ कुधरः, शङ्खधरः, गोवर्धनतोमर-घटाद् ग्रहः / / 5 / 1 / 92 // धरः, श्रीवत्सधरः, तूणीरधरः, पाशधरः / छत्रधर इति प्रयोगे धरतीति धरः,अच् , छत्रस्य धर इति म० वृ०-एभ्यः पराद् ‘अहेरच' स्यात् / धनु सिद्धिः // 14 // हाति (इति) धनुर्ग्रहः. दण्डग्रहः, २त्सरुग्रहः, लाङ्गलग्रहः, अङ कुशग्रहः, ऋष्ग्रिहः, यष्टिग्रहः, . हगो वयोऽनुद्यमे // 5 / 1 / 95 / / शक्तिग्रहः, तोमरग्रहः, घटग्रहः, “घटीग्रहः / / 12 / / ___म० वृ०-कर्मपराद् हरतेर्वयसि अनुद्यमे च : अव०-१दण्डं गृह्णाति / २त्सरुः खड्गमुषिः। 'अच्' स्यात् / कवचहरः, क्षत्रियकुमारः, अनुद्यमे,ऋष्ठिः खड्ग उच्यते / अणपि भवति, तत्र धनु अंशहरो दायादः गोत्री, मनोहरः प्रासादः, मनोग्राहः, दण्डग्राहः इत्यादि / ४"नामग्रहणे लिङ्गवि हरा माला स्त्रियाम् / वयोऽनुद्यम इति किम् ? शिष्टस्यापि ग्रहणम्" इति न्यायात् घटीग्रहः / / 12 / / भारहारः // 95|| सूत्राद्धारणे // 5 // 1 / 93 // .. अव०-प्राणिनां कालकृतावस्था वय उच्यते / म० वृ०-२सूत्रपराद् अहेर्ग्रहणपूर्वके धारणे उद्यम उत्क्षेपणम् , चन्द्रोदयादेः आकाशस्थस्य वाधार णम् / केचित्तु उत्क्षेपणा प्रक्षेपणादिनिरपेक्षं यथाकऽर्थे 'अच्' स्यात् / सूत्रं गृह्णाति (इति) सूत्रग्रहः थश्चिदाकाशे धारणमुद्यम इति प्रतिपन्नाः / तत्रोक्त प्राज्ञः सूत्रधारो वा, सूत्रमुपादाय धारयतीत्यर्थः / धारणमिति किम् ? उसूत्रग्राहः // 93 / / आकाशस्थस्य धारणम् / उद्यमस्य अभावोऽनुद्यमः, तस्मिन , ईदृशेऽनुद्यमे गम्यमाने इत्यर्थः / तथा वयसि विषये क्रियमाणः साक्षात् प्रयुज्यमानः, अव०-सूत्रं कासादिमयम् , अथवा लक्षण अथवा सम्भाध्यमानः, कोऽथः ? अकुर्वन्नपि तत सूत्रम् , उभावपि गृह्यते, उभयोरपि उदाहरणमेक कवचधारणादिकर्म अस्मिन कर्मण्यं शक इत्येवं मेव / रसूत्रशब्दात् कर्मणः / 3 'सूत्रग्राहः', कोऽर्थः सम्भाव्यमान उद्यम उच्यमानो वयो गमयति / यो हि सूत्रं गृह्णाति, न तु धारयति (स) सूत्रग्राह प्रति (?) उद्यमार्थं च वयोग्रहणं कृतम // 95 / / उच्यते // 3 // आङः शीले // 5 / 1 / 96 // आयुधादिभ्यो धृगोऽदण्डादेः / / 5 / 1 / 94 // - म० ०-कर्मपरादाइ पूर्वहरतेः शीले गम्य- म० वृ-दण्डादीन वर्जयित्वा आयुधादिप माने 'अच् स्यात् / पुष्पाहरः, फलाहरः, सुखाराद् धृगः 'अच्' स्यात् / धनुर्धरति (इति) धनु- | हरः / शील इति किम् ? पुष्पाहारः / लिहादिप्रपञ्चः र्धरः, एवं शक्तिधरः, चक्रधरः, आदिग्रहणात् भू प्रकरणमिदम् // 96 / / / . धरः, जलधरः, विषधरः, शशधरः, विद्याधरः, श्रीधरः, जटाधरः, पयोधरः, / अदण्डादेरिति किम् ? अव०-'पुष्पाणि आहरतीत्येवं शील पुष्पाहरः, दण्डधारः, कर्णधारः, सूत्रधारः, छत्रधारः // 94 // | पुष्पकला वाद्यहरणे (=पुष्पफलसुखादि-)दौंकने