Madhyam vrutti vachuribhyamlankrut Siddhahemshabdanushasan Part 02

SR No.: 004402
Original Sutra Author: N/A
Author: Rajshekharvijay
Publisher: Shrutgyan Amidhara Gyanmandir
Total Pages: 646
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 17 MB

Page 211

स्सविधानम् ] . मध्यमवृत्त्यवचूरिसंवलितम्। [151 ध्वादिः ‘स्सट्' स्यात् / कन्यामुपस्करोति, भूषयती- प्रव०-अहिंसायां गम्यमानायाम् / प्रतिस्कत्यर्थः / तत्र न उपस्कृतम् समुदितमित्यर्थः; एधो- | रणं अतिकीर्णम, 'क्लीबे क्तः' (5 / 3 / 123) दकस्योपस्कुरुते, तत्र प्रतियतते इत्यर्थः; ४उपस्कृतं इति क्तः), प्रतिस्कीर्णम् , उपस्कीर्ण ह ते वृषल ! भुक्त, विकृतमित्यर्थः; उपस्कृतं "जल्पति // 12 // तस्यायमर्थः-हे वृषल ते हिंसानुबन्धी विक्षेपो भूया दित्यर्थः / उरो विदीर्य इति वाक्ये 'परिक्लेश्येन' प्रव०-'भूषा-अलङ्कारः / समवायः समु (5 / 4 / 80) इति सूत्रेण णम् / / 94 / / दायः, इत्यादि (? द्वयादि-) वस्तूनामेकत्र मेलनमिति यावत् / पुनर्यत्नः प्रतियत्नः, सतोऽसम्ब अपाचतुष्पात्-पक्षि-शुनिरहृष्टा-ऽन्नाद्धस्य अर्थस्य केशादिरूपस्य सौगन्ध्यादिसम्बन्ध- .. ऽऽश्रयार्थे // 4 / 4 / 95 // विधये, अथवा लब्धवस्तुनो लाभायकवृक्षादेः सेका ___ म० वृ०-अपात् [परस्य] किरतेश्चतुष्पदि, दिना वृद्धय =आधिक्याय,कुछ कुमादेः स्नेहनिमी पक्षिणि, शुनि च कर्तरि यथासङ्घय हृष्टे,अन्नालन(? नेन) कपू(? पं)रादेरक्षतमेलनादिनाsभिमतावस्थायोजनबुद्धिः प्रतियत्नः / प्रकृतेरन्य र्थिनि, आश्रयार्थिनि 'स्सडादिः' स्यात् / अपस्कि रते वृषलो हृष्टः, अपस्किरते कुक्कुटो भक्ष्याथी', थाभावो विकारः / गम्यमानार्थस्य वाक्यैकदेशस्य “अपस्किरते श्वा आश्रयार्थी / एध्विति किम् ? अप• स्वरूपेणोपादानं वाक्याध्याहारः / क्रमेण एषु अर्थेषु किरति बालो धूटिं हृष्टः / / 95 // उदाहरणानि ।काण्डगणस्य उपस्कुरुते इत्यपि / "उपस्कृतं जल्पति इत्यस्याने उपस्कृतमधीते, सोप प्रव०-'चत्वारः पादाः यस्य स चतुष्पात् , स्काराणि सूत्राणि, कोऽर्थः ? सवाक्याध्याहाराणी _ 'सुसङ्ख्यात् (7 / 3 / 150) इत्यनेन समासान्तपादत्यर्थः / / 12 / / शब्दस्य ‘पाद्' आदेशः / तुषं हृषच तुष्टौ' हर्षणं ___किरो लवने // 4 / 4 / 93 // हृष्टिः, हृषिरस्यास्तीति 'अभ्रादिभ्यः' (७२।४६।इति) अप्रत्ययः, 'अवर्णेवर्णस्य' (4 / 68 इति इकारस्य म. वृ०-उपात् किरतेरादिः ‘स्सट्' स्यात् , लुक्) यदि क्तः कृतः स्यात् तदा इट् अभविष्यत् / लवने लवनविषयो यद्यर्थः स्यात् / उपस्कीर्य मद्रका हर्षाद्विलिख्य तटं विक्षिपतीत्यर्थः / तथा भक्षलुनन्ति, उपस्कारं मद्रका लुनन्ति, विक्षिप्य लुनन्ती मर्थयतीत्येवं शील:-'अजातेः शीले' (५।१।१५४इति) त्यर्थः, लयन इति किम् ? उपकिरति पुष्पम् // 13 // णिन् , विलिख्यावस्करं कुक्कुटो विक्षिपतीत्यर्थः / ५अपस्किरते श्वेति, विलिख्य भस्म विक्षिपतीत्यर्थः / अव०-उपस्कीर्य=उपस्कारम् , 'उपाकिरो लव हृष्टादिष्विति किम् ? अपस्किरति हस्ती रजश्चाने' (5 / 4 / 72) इति सूत्रेण णम्प्रत्ययः // 13 // पलेन / / 95 // प्रतेश्च वधे // 4 / 4 / 94 // वौ विष्करो वा // 4 / 4 / 96 // म० वृ०-प्रतेरुपाञ्च किरतेर्वधे विषयेऽभि म. वृ०-चौ-पक्षिणि वाच्ये 'विष्किर इति धेये वा 'स्सडादिः' स्यात् / प्रतिस्कीर्णम् , उप- | वा स्सट' निपात्यते / विकिरतीति विष्किरः पक्षिस्कीर्ण ह ते वृषल ! भूयात् / अभिधेये,-उरोविदारं / विशेषः, विकिरोऽपि स एव / / 96 // प्रतिचस्करे नखैः, हत इत्यर्थः / वध इति किम् ? प्रतिकीर्णम् , उपकीर्ण बीजम् ,विक्षिप्तमित्यर्थः / 94 / प्रात्तुम्पतेर्गवि // 4 / 4 / 97 // 'अत्र 'लाभाय' इति पाठोऽधिकोऽसङ्गबथ।