________________ 5 परिच्छेदः / सरखतीकण्ठाभरणम् / 663 बुद्धेः प्रतिपादनोपाय एव / अपथाभिनिविष्टो ह्ययं क्रमेण तस्मादपथान्निवर्तयितव्यः / ततोऽस्याप्रत्यभिज्ञायमानप्रकृतयः श्रोत्रियक्षत्रियादयो दर्श्यन्ते / न ह्यत्र प्रकृतिरूपमवसीयते / यतः प्रकृत्यर्थावच्छिन्नः प्रत्ययार्थोऽभिधीयते / ततोऽनवसीयमानावयवविभागा रूढयः काश्चिदुपन्यस्यन्ते / यत्रात्यन्तमसंभवोऽवयवार्थस्य यथा-शक्रगोपाः, तैलपायिकाः, मण्डपेति / पुनः कदाचित्संनिहितावयवार्था जातिविशेषाभिधायिनः सप्तपर्णकृतमालादय उदाहियन्ते / यतः प्रपलाशोऽप्यनुद्भिनपलाशोऽपि च वनस्पतिः सप्त पर्णान्यस्य पर्वणि पर्वणीति सप्तपर्ण इत्याख्यायते / तथा निःकीर्णकुसुमस्तस्रनारब्धकलिकाजालकोऽपि कृता मालानेनेति कृतमाल इत्यभिधीयते / अथ च पञ्चाङ्गुलमिवाश्वकर्ण इव पर्णमस्येत्युपचरितार्थावयवा जातिवाचिन एव पञ्चाङ्गुलाश्वकर्णादयो वर्ण्यन्ते / तेषु हि पञ्चाङ्गुलादिव्यपदेशः प्रोद्भिद्यमानप्रवालमपि यावदनुवर्तते / ततः संनिधीनेऽप्यनाश्रीयमाणवृत्तिपदार्थी लोहितशालिौरखर इत्यादयो निगद्यन्ते / तत्र हि सन्नपि वर्णविशेषः समुदायस्य जातिवचनत्वाच्छब्दार्थत्वेन नावसीयते / तदेवमयं शकलीकृतवृत्तिपदार्थाभिनिवेशः प्रथमानुरागानन्तरादाविव राजपुरुषादावप्यवयवाभिनिवेशं शक्यते त्याजयितुम् / अत एव प्रथमानुरागादीनां विप्रलम्भसंभोगादीनां च पारिभाषिकोऽपि संसर्गः संनिधीयत इति // ... 1. 'अयथाभिनिविष्टो' ख. 2. 'अपदार्थात्' क. 3. 'मण्डप इति' क.ख. 4. 'च' क.ख.ग. नास्ति. 5. 'संनिधीयमानेऽपि' क.ख. 6. 'पदार्थाः' ख. 7. 'गौरस्वरः' ख.
