Abhidharmadipa with Vibhasaprabha Vrutti

SR No.: 004384
Original Sutra Author: N/A
Author: P S Jaini
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
Publication Year: 1977
Total Pages: 660
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 12 MB

Page 490

षष्ठोऽध्यायः / 331 423.] . इति प्रागाविष्कृतमेतत् // [423] धर्मज्ञानरुचिर्दुःखे निर्मलं धर्मदर्शनम् / ततस्तत्रैवावधृतिः धर्मज्ञानमनन्तरम् // लौकिकेभ्यः खल्वग्रधर्मेभ्यो निरास्रवा लोकोत्तराः (रा) धर्ममात्रेक्षण 9 This topic is discussed earlier in Adv. in its lost portion. V. supra, p. 322, n. 2. See also p. 326, n, 1. 2 Here begins a new topic-the darsana-marga and bhavana-marga. 3 Cf. अभिसमयक्रमस्तु वक्तुमारब्धः। तत्र च यावदअधर्मा उक्ताः / शेषं वक्तव्यम् / अत इदं उच्यते लौकिकेभ्योऽधर्मेभ्यो धर्मक्षान्तिरनास्रवा // कामदुःखे ततोऽत्रैव धर्मज्ञान तथा पुनः। Ak. VI. 25. cd, 26 ab. The B. Panjika gives in brief the abhisamaya-krama:-तत्र वैभाषिकावयः सर्वधर्मशून्यतायाः सर्वावरणप्रहाणमसहमानाः चतुरार्यसत्यदर्शनभावनां च तदुपायमिच्छन्तः प्राहुः * सत्यदर्शनतो मुक्तिः शून्यतादर्शनेन किम् / ""तत्र वृत्तस्थस्य सुतचिन्तावतो भावनायां प्रवृत्तस्य / अशुभानापानस्मृत्युपस्थानभावनानिष्पत्तिक्रमेण / अनित्यतो दुःखतः शून्यतोऽनात्मतश्चेत्येतैः षोडशभिराकारैर्दुःखादिसत्यं पश्यतः / ऊष्मगताविचतुनिर्वेधभागीयद्वारेण दुःखे धर्मज्ञानक्षान्त्यादिपञ्चदशलक्षणस्य दर्शनमार्गस्य, ततः परं भावनामार्गस्याधिगमाद्दर्शनभावनाहेयत्रैधातुकक्लेशोपक्लेशराशिप्रहाणात् क्षयानुत्पावज्ञानोत्पत्तिरित्यार्यसत्येषु संक्षेपतोऽभिसमयक्रमः / इत्थमार्यसत्यवर्शनतो मुक्तिरुच्यते / B. Panjika, IX. 41 ab. 4 लौकिकाग्रधर्मः कतमः / 'चित्तचैतसिकधर्माः समनन्तराः सम्यक्त्वन्याममवक्रान्ता लौकिकाग्रधर्म इति / अपर आह। पंचेन्द्रियाणि समनन्तराणि सम्यक्त्वन्याममवक्रान्तानि लौकिकानधर्म इति / ... कस्मादभिधीयते लौकिकाग्रधर्म इति ।"चित्तचैतसिकाधर्मा एव भवन्त्यन्येषु लौकिकेषु वराः प्रकृष्टा ज्येष्टाः प्रधाना उत्तराः परमा इत्यभिधीयते लौकिकाग्रधर्म इति / पुनः खल्वेवमेते चित्तचैतसिकधर्माः समनन्तरा विहाय पृथग्जनत्वं प्राप्नुवन्त्यार्यत्वं विहाय मिथ्यात्वं प्राप्नुवन्ति सम्यक्त्वं प्रतिबलाश्च सम्यक्त्वन्यामावक्रान्तये इत्यभिधानं लौकिकानधर्म इति / ""लौकिकाग्रधर्मो ""नियतमविवर्तनीयः। कस्मात् "लौकिकानधर्मः सत्यानुसारी सत्याभिमुखः सत्यनिर्वेधांशिकः / अन्योन्यान्तरे नावकाशोऽसदृशचित्तोत्पादस्य येन नार्यसत्याभिसमयनिर्वेधः / पुनः खलु / लौकिकानधर्मो दुःखधर्मज्ञानक्षान्तेर्भवति समनन्तरप्रत्ययः / Jps, pp. 2 and 5. The laukikagradharma corresponds to the gotrabhu-chitta, which is followed by the sot a patti-magga-chitta : अथ तस्मि निमित्तपवत्तारम्मणे पालिबोधतो उपट्टिते मनुलोमनाणम्स मासेवनन्ते