Abhidharmadipa with Vibhasaprabha Vrutti

SR No.: 004384
Original Sutra Author: N/A
Author: P S Jaini
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
Publication Year: 1977
Total Pages: 660
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 12 MB

Page 478

389.] षष्ठोऽध्यायः। एषा च स्मृत्युपस्थानकुशलमूलनिष्ठा। तस्य खल्वनित्याकारमभ्यस्यतः सर्वसंस्कारेषु प्रतिक्षणमुदयव्ययदर्शण (न) मुत्पद्यते, 'चक्रभ्रमरिकादि[वदि]'ति / ___स प्रतीत्यसमुत्पादं स्कन्धानां प्रत्यवेक्षते / / तस्य प्रतिक्षण (णं) उत्पादव्ययं पश्यतः एवं भवति-कथं चैते संस्काराः सन्तानेन प्रवर्तन्ते नोच्छिद्यन्ते / स प्रतीत्यसमुत्पादं पश्यति त्रयविकानां संस्काराणां हेतुफलसम्बन्धनियमावस्थितानाम् / ततः पुनः प्रतीत्यसमुत्पादम् // [387] सत्येष पातयित्वतं तदा कश्चित्परीक्षते / ____ तदनित्यत्वदुःखत्वे समवेत्य ततः पुनः // एकैकमङ्गं सत्येषु पातयित्वाऽनित्यतो दु:खतश्च प्रत्यवेक्ष्य [388] अकर्तृ कान्निरीहांश्च प्रत्ययाधीनसंभवान् / दृष्ट्वा सर्वेष्वनात्मेति तत्त्वाकारं णि(निषेवते / तत्र स्वतन्त्रकर्तृविरहित्वाच्छ्न्यान्पश्यति स्ववशेन विना सहकारिभिः प्रत्ययैः क्रियाकरणात्, पराधीनजन्मत्वाच्चा[नात्मानं पश्यति 'दृष्ट्वा सर्वेष्वनात्मेति [VII. A, 1. Fol. 126 b.] 'तत्त्वाकारं णि(नि)षेवते' / तदभ्यस्यतः [389] अनधिष्ठातृकत्वं च पारतन्त्र्यं च पश्य [त:] / न ात्र कश्चित्पुरुषो वा परमेष्ठी वेश्वरः स्वतन्त्रश्चैकश्च विद्यते, परतन्त्रजन्मप्रसरा एव सर्वसंस्काराः स्वसामान्यलक्षणाधिष्ठितस्वभावाः, इति परीक्ष्यमाणस्य सर्वधर्मे [षु नै] रात्म्ये स्थिरा बुद्धिः प्रवर्तते / / यथोक्तम् "सर्वधर्मा अनात्मानः पश्यति प्रज्ञया यदा। ___तदा निविद्यते दुःखादेष मार्गो विशुद्धये // "2 1f. सब्वे सङ्घारा अनिच्चा ति यदा पाय पस्सति / अथ निम्बिन्दति दुःखे, एस मग्गो विसुद्धिया // सब्बे सङ्घारा दुक्खा ति यदा पाय पस्सति / अथ निबिन्दति दुःखे एस मग्गो विसुद्धिया // सब्बे धम्मा अनत्ता ति यदा पाय पस्सति / अथ निबिन्दति दुःखे एस मग्गो विसुद्धिया // Dhammapada, XX. 5-7. सब्बे सङ्घारा ति कामभवादिसु उप्पन्ना खन्धा तत्थ तत्थेव निरुज्झनतो अनिच्चा ति यदा विपस्सना पञ्चाय पस्सति""। दुक्खा ति पतिपीळनछैन""। सब्बे धम्मा पञ्चक्खन्धाव अधिप्पेता / अनत्ता ति जीयन्तु मा मीयन्तु ति वसे वत्तेतुं न सक्कोति अवसवत्तनछैन अत्तसुना अस्सामिका अनिस्सरा ति अत्थो। Dhammapada A. XX. 5-7'