Abhidharmadipa with Vibhasaprabha Vrutti

SR No.: 004384
Original Sutra Author: N/A
Author: P S Jaini
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
Publication Year: 1977
Total Pages: 660
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 12 MB

Page 321

162 अभिधर्मदीपे [197. यत्खलु चक्षुषाऽलोचितं चक्षुर्विज्ञानमनोविज्ञानाम्यां चानुभूतं तद्दष्टमित्युच्यते / यच्छोत्रेण श्रोत्रमनोविज्ञानाभ्यां चानुभूतं तच्छुतम् / यत् त्रिभिर्घाणजिह्वाकायस्तद्विज्ञानमनोविज्ञानैश्चानुभूतं तन्मतमित्युच्यते / तेषां प्राप्यविषयग्राहित्वात्, कडिंकाराहारविषयत्वाच्च / तत्रेष्टपर्यायवाची मतशब्दः / यात्पुनमनोविज्ञानेनानुभूतं तद्विज्ञातं तदध्यवसाये निश्चयपरिसमाप्तेः / / गतमेतत् / प्रकृतमेवानुवर्तताम् / / ३यः कायेनान्यथात्वं प्रापयेत्, स्यान्मृषावाद: ? स्यात् / तदपदिश्यतेस्यान्न कायेन (न) पराक्रमेत प्राणातिपातावद्येन च स्पृश्येत / स्याद्वाचा पराक्रमेत स्यान्न वाचा पराक्रमेत मृषावादावद्येन च स्पृश्येत / स्यात्कायेन पराक्रमेत, स्यान्न कायेन वाचा पराक्रमेत, उभयावद्येन च स्पृश्येत / स्यादृषीणां मनःप्रदोषेण प्रोषधनिदर्शणं(नं) चात्र इति / 3 श्रुतं यच्छ्रोत्रेण परतश्चास्वरितम् / मतं यत्स्वयं चिन्तितम् / विज्ञातं यत् प्रत्यात्मप्रतिसंवेदितमधिगतं चोत्पन्नम् / Akb. IV. 75. Yasomitra attributes the Parvacharya-view to Yogacharas. See Saku. p. 407. 9 Compare this with the view of Acharya Samghabhadra : fafezi: प्राप्ता मता इत्याचार्यसङ्घभद्रः। Saks. p. 406. * 2 Cf. यं पीदं दिलै सुतं मुतं विनातं पत्तं परियेमितं."M. suutta. 22-दिटुं रूपायतनं; सुतं सहायतनं, मुतं गन्धायतनं रसायतनं फोहब्बायतनं; तं हि पत्वा गहेतब्बतो मुतं ति वुत्तं / अवसेसानि सत्तायतनानि विज्ञातं नाम / MA. I p. 110. Cf. also, दिठे सुते सीलवते मुते बा / Sutta-nipata, 790. यं वा अभिमङ्गलसम्मतं गन्धं वा घायति, रसं वा सायति, फोटुब्बं वा फुसति इदं बुच्चति मुतमङ्गलं ति / Sutta-nipata A. 790. ___Also cf. सा दृष्टश्रुतमतविज्ञातेति चक्षुर्विज्ञानेन दर्शनाद् दृष्टा / श्रोत्रविज्ञानेन श्रवणाच्छ्रुता। घ्राणजिह्वाकायविज्ञानरनुभूतत्वान्मता। मनोविज्ञानेनोपलम्भाद्विज्ञाता / Aaa. p. 270. ___Cf. आत्मा वा अरे द्रष्टव्यः श्रोतव्यः मन्तव्यो निदिध्यासितव्यो मैत्रेय्यात्मनो वा अरे दर्शनेन श्रवणेन मत्या विज्ञानेनेदं सर्वं विदितम् / Brihad aranyakopanishat, II. 4. 5, See P. V. Bapat : Arthapada-sutra, Introduction pp. 4-6 3-3 This whole passage (from यः कायेनान्यथात्वं to प्रोषधनिदर्शनं चात्र इति) is identical with Akb. IV 75. ४.""वागवद्येन योगो भवति / भिक्षुप्रोषधे हि 'कच्चि'त्थ परिशुद्धा' इति विनयघरेणानुश्राविते यदि कश्चिद्भिक्षुः सतीमापत्ति नाविष्कुर्यात् / तूष्णींभावेनवाधिवासयेत् स मृषावादी भवेदिति / Sakv p. 40 8.