Abhidharmadipa with Vibhasaprabha Vrutti

SR No.: 004384
Original Sutra Author: N/A
Author: P S Jaini
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
Publication Year: 1977
Total Pages: 660
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 12 MB

Page 278

156.] चतुर्थोऽध्यायः। तत्र ताव द्यथा नेश्वरः कारणं तथा पूर्वमुल्लिखितम्', इदानीं तु विस्पष्टतरमाविष्क्रियते-- [156] वैश्वरूप्यात्क्रमोत्पादात्तद्वदन्यत्प्रसङ्गतः / यदि खल्वेको नित्यश्चेश्वरो लोकस्योत्पत्तिस्थितिप्रलयकारणं स्यात्, तेन खलु कारणानुविधायित्वात्कार्यस्यैतत् त्रयं विरुद्धं युः पत् स्यात् / न चैतद् दष्टमिष्टं वेत्यसदेतत् / किञ्च' लोकश्चाप्यविचित्रः स्यात् / युगपच्चोत्पद्येत नग्नः कपालपाणिश्च पर्यटेत्तदिच्छानुविधायी च स्यात् / न चैतदेवम् / तस्मान्नेश्वर: कारणम् / ग्रामाद्यधिपतिविशेषोत्कर्षावस्थानादीश्वरप्रसिद्धिरिति चेत् / न। ग्रामाधिकृतादिह परतन्त्रत्वानित्यत्वकार्यान्तरशक्तिविघातादिदर्शणा (ना)त्, गोमयपिण्डोप मसूत्रोक्तेश्च / 9. The Kosakara deals with this topic not here, but the II Kosasthana of Ak-'नेश्वरादेः क्रमादिभिः ' II. 64 d. It is possible that the Adv. also might have discussed this topic in its last portion of the II Adhyapa, which is lost. V. supra, p 114, n 3. The Brahmajala sutta gives the following origin of the concept of God होति खो सो समयो यं कदाचि करहचि "अयं लोको विवट्टति"""सुझं ब्रह्मविमानं पातुभवति / अथ खो अज्ञतरो सत्तो “आभस्सरकाया चवित्वा सुझं ब्रह्मविमान उपपज्जति / "तत्थ तस्स एककस्स दीघरत्तं निवुसितत्ता अनभिरति परितस्सना उपपज्जति / 'अहो वत अञपि सत्ता इत्यत्तं आगच्छेय्युं' ति। अथ अञ्चतरेपि सत्ता ब्रह्मविमानं उपपज्जन्ति तस्स सत्तस्स सहब्यतं। तत्र भिवखवे यो सो सत्तो पठमं उपपन्नो तस्स एवं होतिः- बहमस्मि ब्रह्मा महाब्रह्म अभिभू अनभिभूतो अञदत्थुदसो वसवत्ती इस्सरो कता निम्माता सेट्टो सज्जिता वसी पिता भूतभव्यानं, मया इमे निम्मिता। ममं च मनो पणिधि इमे च सत्ता इत्थतं आगता। येपि ते सत्ता पच्छा उपपन्ना तेसम्पि एवं होतिः अयं खो भवं ब्रह्मा""इमिना मयं निम्मिता / Digha. I.2.2-5. ___For a discussion on ईश्वरसिद्धि, see Nyayasutra, IV. 1. 14-43, Nyayavataratika, pp. 457-467, Nyayakandali-tika, p. 54, Nyayamanjari, p. 178 and Nyaya vatara-vartika-tatparya-tika, p. 598, __For the refutation of ईश्वरकर्तृत्ववाद, see Slokavartika (sambandha. kshepa,) v. 44, Pramanavartika, II. 10-28 Bodhicharyavatara-Panjika, IX. 119 Vattvasangraha, 46-87, Nyayavatarasatravartika-vritti, karika 8 and Nyayakumudachandra, pp. 101-109. 2. Cf. अथ खो भगवा परित्तं गोमयपिण्डं पाणिना गहेत्वा तं एतदबोच""एत्तको पि खो भिक्खु अत्तपटिलाभो नस्थि निच्चो धुवो सस्सतो अपिपरिणामधम्मो तथेव ठस्सति / S. III. p. 142.