Abhidharmadipa with Vibhasaprabha Vrutti

SR No.: 004384
Original Sutra Author: N/A
Author: P S Jaini
Publisher: Kashi Prasad Jayaswal Research Institute
Publication Year: 1977
Total Pages: 660
Language: Sanskrit
Classification: Book_Devnagari
File Size: 12 MB

Page 277

चतुर्थोऽध्यायः / . प्रथमः पादः। अथ यदुक्त ["सत्त्वकर्मद्विधाख्येन पूरितं वायुमण्डलम्"] इत्येतदुच्यताम् / कानि तानि कियन्ति वा कर्माणीत्यतः कर्माणि प्रस्तूयन्ते / [154] सत्त्वोपपत्तिहेतूनां [विपत्संप] द्विधायिणा (ना)म्। लोकवैचित्र्यकर्तृणां कर्म हेतुरितीष्यते // ]' [दश्यते] खलु सत्त्वानां हीनमध्योप्कृष्टजातिपरिग्रहायामाश्रयभोगादि. सम्पद्विपत्तिश्च / यच्च द्विविधस्य लोकस्य विचित्रता तत्र कर्माणिं हेतुः / अतस्तेषां तत्त्वानि वक्ष्यामि। यदप्युक्त कानि कियन्ति वेति तदुपव्याख्यायते / / सूत्रे द्वे कर्म [णो] निदि [श्योक्तम्-"वे कर्मणी चेतना कम चेतयित्वा] [VI. A. 8. Fol. 80 b.] 2 1 च" इति / ' तानि पुनस्त्रीण्युक्तानि / कथम् ? [155] कायिकं वाङ्मयं चैव चेतनाख्यं च मानसम् / ___ कर्माण्येतानि लोकस्य कारणं नेश्वरादयः / / एतानि खलु त्रीणि कर्माणि 'शुभाशुभानि द्विविधस्यापि सत्त्वभाजन. लोकस्य हिताहितनिमित्तान्युत्पत्ती च सम्पत्तौ च वैचित्र्यस्य च कारणम् / " नेश्वरकालपुरुषप्रधानादयः / / 1cf. कर्मजं लोकवैचित्र्यं चेतना तत्कृतं च तत् / Ak. IV. 1 ab. PV supa, p. 115, n. 2. 3 Cf. चेतनाहं भिक्खवे कम्मं वदामि, चेतयित्वा कर्म करोति / Ang. III. p. 415. 4 Cf. चेतना मानसं कर्म तज्जे वाक्कायकर्मणी / Ah. IV. 1 cd. Also cf. चेतना कर्म कतमत् / पुण्यकर्म अपुण्यकर्म आनिज्यकर्म च / चेतयित्वा कर्म कतमत् / कायकर्म वाक्कर्म मनस्कर्म च / Asm. p. 53. . 5 For a controversy ‘सम्बमिदं कम्मतो ति ?' See Ko. XVII. 3-इदानि सम्बमिदं कम्मतोति कथा नाम होति / तत्थ कम्मुना वत्तति लोको कम्मुना वत्तति पजा। कम्मनिबन्धना सत्ता रथस्साणीव यायतो॥ (Sutta-nipata, 654.) ति सुत्तं निस्साय सब्बमिदं कम्मतोव होतीति येसं लद्धि, सेग्यथापि राजगिरिकानञ्चेव सिद्धस्थिकानञ्च / 'कम्मुना वत्तती'ति सुत्त 'नत्थि कम्मति अकम्मवादितं पटिक्खिपित्वा 'अस्थि कम्म"ति कम्मवादितं कम्मस्सकतं दीपेति, ने सब्बस्सेब कम्मतो निब्बत्ति / KA. XVII 3 See Milnda, pp. 137 ff and Ko. VII 7-8, XII. 3,XVI. 8.