________________ सत्यविनिश्चयो नाम द्वितीयः समुच्चयः 653. [As. P. 36] तत्सत्त्वजन्मतो जन्मा[Ms. 44 B]धिष्ठानतश्चेति यश्च जायते सत्त्वलोकः, यत्र च जायते भाजनलोके, तदुभयं दुःख मित्युक्त भवति। [Ch. 719 C, As. P. 37] यश्च सत्त्वलोको यश्च भाजनलोकः कर्मक्लेशजनितः कर्मक्लेशाधिपतेय इत्याभ्यां :-तयोः सत्त्वभाजनलोक-योर्दुःखत्वकारणं ज्ञापयति / / 654. अपि खलु जातिर्दु:खमित्येवमादि पूर्व समस्य दुःखसत्यलक्षणं व्युत्पाद्याधुना दुःखसत्यमारभ्य सूत्रोक्तस्य निर्देशस्यार्थं विभक्तुमारभते / / ..$ 54 A. जातिर्दु:खं संवाददुःखतां तदन्यदुखस्वाश्रयतां चोपादायेति मातुः कुक्षावामपक्वाशययो[T.45A] रन्तरा ले आसीन' स्य निष्कामतो वा कुक्षेविविधाशुचिद्रव्यासंपीडाङ्गसंमर्द दुःखानुभवनार्थेन, जातौ सत्यां जरादिदुःखाभ्यनुषङ्गार्थेन च यथाक्रमम् // 6 54 B. [As. P. 38] षट् समानान्यष्टौ भवन्ति विपरिणतिदुखं त्रिधा कृत्वा / / 5 54 C. (i) जात्यादिभिर्दुःखदुःखतापरिदीपनवचनं दुःखवेदनीयधर्मस्वलक्षणार्थेन / (ii) प्रियविनामाबादिना विपरिणामदुःखतापरिदीपनवचनं प्राप्ताप्राप्तसुखवेदनीयधर्मविपरिणतिस्वलक्षणार्थेन / (iii) पञ्चोपादानस्कन्धा दुःख 1. Ms. & T. have no chapter division. Ch. विनिश्चयसमुच्चये सत्य .परिच्छेदः प्रथमः. 2. T. & Ch. add सत्य. 3-3. तयोः लोक is in bottom margin. T. omits this marginal portion. +. Ms. ख. 5. Ms. °क्षाश्र° for 'क्वाश° vide Visuddhimagga XVI-37. also Madhyan tavibhagatika, p. 40. 6. Ms. °रका tor रा. 7. Ms. adds त. 8. T. adds आदि. . 9. T. drops समानानि.