________________ निमम] नमस्कार स्वाध्यायः। आघा०-'कम्मे नकः दरिसमिः चत्तारि आउए पंच आइमे अंसे / / सेसे दो दो भेया खीणामिलावेण इगतीसं // 2 // [ *आवश्यकसंग्रहणि] अन्योर्गाययोः व्याख्यानं यथा-व्यसा 1 - चतुरस्र २-वर्तुल 3- मण्डला 4- यतानां 5 पञ्चानां संस्थानानां प्रतिषेधः / एवं पञ्चानां वर्णानां कृष्णादीनां प्रतिषेधः 10 / तथा गन्धस्य सुस्भ्यादिभेदद्वयस्य प्रतिषेधः 12 / तथा रसादीनां कटुकादीनां पञ्चानां प्रतिषेधः 17 // तथा स्पर्शानां शीतादीनांक अष्टानां प्रतिषेधः 25 / तथा वेदानां त्रिविधानां पुरुषादिनेदानां प्रतिषेधः 28 / अकायो देहाभावः 29 / असंगमः संगरहितः 30 / अरुहश्च जन्म-मरणाभावः 31 // इति प्रथमगाथाव्याख्यानम् // 1 // द्वितीयगाथाव्याख्यानं यथा - नव भेदा. दर्शनावरणीयस्य 9. / चत्वारो भेदा आयुषः 13 / पञ्च भेदा. ज्ञानावरणीयस्य 18 / पुनः. पञ्च भेदा अन्तरायस्य / शेषे अनुक्ते वेदनीयस्य भेदद्वयं सातासातरूपम, मोहनीयस्यापि भेदद्वयं चारित्रमोहनीयं १-दर्शनमोहनीयं 2 / चेति 27 / नामकर्मणोऽपि 10 मेदद्वयं शुभनामकर्म १-अशुभनामकर्मेति 2. / 29 / तथा. गोत्रस्याप्तिः भेद्रद्वयं उच्चैर्गोत्रं नीचैर्गोत्रं चेति 2 / 31 // अत्र गाथायां 'खीणाभिलावण' इति पाठात् क्षीणाभिलापेन 31 भेदा वाच्याः / कोऽर्थः ? ज्ञानावरणं कर्म यस्य क्षीणं 1, दर्शनावरणं कर्म यस्य क्षीणं 2, इत्येवं पदद्वयं सर्वत्र वाच्यम् / पुमः किंविशिष्टाः सिद्धार 'तिजयपसिद्धा' त्रिजगप्रसिद्धाः // 3 // अथ तृतीयपरमेष्ठिन आचार्यान् स्तुवन्नाह - .. 15 आयारमायरंता, पंचपयारं साया पयासंता / आपस्थिा तह तित्थं, निहयकुतित्थं पयासंतुः // 4 // व्याख्या-आचार्या आचारे साधवः आचार्याः तृतीयपरमेष्ठिनः 'तीर्थ चतुर्विघसंघरूपं प्रकाशयन्तु स्फुरस्प्रभावनाप्रभाभिः उद्योतयन्तु। किं कुर्वम्त आचार्याः ? पञ्चप्रकार आचारं स्वयं आचरन्तः परेंभ्यश्च सदा-निरन्तरं प्रकाशयन्तः / पञ्चाचाराः प्रस्तूयन्ते-ज्ञानाचारः 1, दर्शनाचारः 2, चारित्राचारः 3, 20 तप आचार. 4, वीर्याचारश्चेति 5 / ' किंविशिष्टं तीर्थः ? 'निहतकुतीर्थ' निहतं कुतीर्थ येन तत् // 4 // अथ चतुर्थपरमेष्ठिनः श्रीउपाध्यायानाह सम्मसुअवायगा वायगा य सिअवायवायगा वाए / पवयणपडिणीअकएऽवर्णतु सव्वस्स संघस्स // 5 // व्याख्या --वाचक्नः श्रीउपाध्यायाः चतुर्थपरमेष्ठिनः सर्वस्य संघस्य प्रवचनप्रत्यनीकान् - जिन-25 (आचार्य भगवंत-) पांच प्रकारना आचारोनुं पालन करनारा अने तेनो सदा प्रकाश-उपदेश आपनारा एवा आचार्य भगवंतो कुतीर्थी-मिथ्यावादनो नाश करनार एवा जैनशासनने प्रकाशित करो // 4 // ( उपाध्याय भगवंत-) सम्यक् श्रुतना वाचक अने स्याद्वादना प्ररूपक एवा उपाध्याय भगवंतो सकल संघना जिन 30 प्रवचनना शत्रुओनो वादमा पराभव करो // 5 // 1 "अहवा कंमे णव दरिसणमि चत्तारि आउए पंच / आइम अंते सेसे दो दो खीणाभिलावेण इगतीसं // " इति हरिभद्रसूरिरचितायामावश्यकवृत्तौ पाठः / सप्तस्मरणस्तवटीकायां तु "अथवा - नव दरिसणम्मि चत्तारि आउए पंच अमे अंते / सेसे दो मेया खीणाभिलावेण गुणतीसं // " इति पाठ उद्धृत इति ध्येयम् // * इदं गाथाद्वयं हरिभद्रसूरिरचितायामावश्यकसूत्रवृत्तौ 'तानेवोपदशर्यन्नाह संग्रहणिकारः' इत्युल्लिख्योद्धृतं श्रीमद्भिर्हरिभद्रसूरिभिः / [पृ० 663]