________________ 7. 41 ] हरिवंशपर्व 18.8 भूत्यां चोत्पादितो देव्यां भौत्यो नाम रुचेः सुतः। ब्रह्माणमग्रतः कृत्वा सहादित्यगणैर्विभो // 53 अनागताश्च सप्तैते लोकेऽस्मिन्मनवः स्मृताः॥४१ / प्रविशन्ति सुरश्रेष्ठं हरिं नारायणं प्रभुम् / अनागताश्च सप्तैव स्मृता दिवि महर्षयः। स्रष्टारं सर्वभूतानां कल्पान्तेषु पुनः पुनः / मनोरन्तरमासाद्य सावर्णस्येह ताब्शृणु // 42 अव्यक्तः शाश्वतो देवस्तस्य सर्वमिदं जगत् / / 54 रामो व्यासस्तथा।यो दीप्तिमन्तो बहुश्रुताः।। अत्र ते वर्तयिष्यामि मनोवैवस्वतस्य ह / भारद्वाजस्तथा द्रौणिरश्वत्थामा महाद्युतिः // 43 / विसर्ग भरतश्रेष्ठ सांप्रतस्य महाद्युते // 55 गोतमस्यात्मजश्चैव शरद्वान्नाम गौतमः। वृष्णिवंशप्रसङ्गेन कथ्यमानं पुरातनम् / कौशिको गालवश्चैव रुरुः काश्यप एव च। यत्रोत्पन्नो महात्मा स हरिर्वृष्णिकुले प्रभुः // 56 एते सप्त महात्मानो भविष्या मुनिसत्तमाः // 44 इति श्रीहरिवंशे सप्तमोऽध्यायः // 7 // वरीवांश्चावरीवांश्च संमतो धृतिमान्वसुः / चरिष्णुराढ्यो धृष्णुश्च वाजी सुमतिरेव च / सावर्णस्य मनोः पुत्रा भविष्या दश भारत // 45 वैशंपायन उवाच / एतेषां काल्यमुत्थाय कीर्तनात्सुखमेधते / विवस्वान्कश्यपाजज्ञे दाक्षायण्यामरिंदम / अतीतानागतानां वै महर्षीणां सदा नरः // 46 तस्य भार्याभवत्संज्ञा त्वाष्ट्री देवी विवस्वतः / तैरियं पृथिवी तात ससमुद्रा सपत्तना / सुरेणुरिति विख्याता त्रिषु लोकेषु भामिनी // 1 पूर्ण युगसहस्रं हि परिपाल्या नरेश्वरैः / सा वै भार्या भगवतो मार्तण्डस्य महात्मनः / प्रजाभिस्तपसा चैव संहारान्ते च नित्यशः // 47 भर्तृरूपेण नातुष्यद्रूपयौवनशालिनी / युगानि सप्ततिस्तानि सामाणि कथितानि ते। संज्ञा नाम स्वतपसा दीप्तेनेह समन्विता // 2 कृतत्रेतादियुक्तानि मनोरन्तरमुच्यते / / 48 आदित्यस्य हि तद्रूपं मार्तण्डस्य स्वतेजसा / चतुर्दशैते मनवः कीर्तिताः कीर्तिवर्धनाः / गात्रेषु परिदग्धं वै नातिकान्तमिवाभवत् // 3 वेदेषु सपुराणेषु सर्वे ते प्रभविष्णवः / न खल्वयं मृतोऽण्डस्थ इति स्नेहादभाषत / प्रजानां पतयो राजन्धन्यमेषां प्रकीर्तनम् // 49 अजानन्काश्यपस्तस्मान्मार्तण्ड इति चोच्यते // 4 मन्वन्तरेषु संहाराः संहारान्तेषु संभवाः / / तेजस्त्वभ्यधिकं तात नित्यमेव विवस्वतः / न शक्यमन्तं तेषां वै वक्तुं वर्षशतैरपि // 50 येनातितापयामास त्रील्लोकान्कश्यपात्मजः॥५ विसर्गस्य प्रजानां वै संहारस्य च भारत। त्रीण्यपत्यानि कौरव्य संज्ञायां तपतां वरः। मन्वन्तरेषु संहारः श्रूयते भरतर्षभ / / 51 आदित्यो जनयामास कन्यां द्वौ च प्रजापती॥ 6 सशेषास्तत्र तिष्ठन्ति देवा ब्रह्मर्षिभिः सह / मनुर्वैवस्वतः पूर्व श्राद्धदेवः प्रजापतिः / तपसा ब्रह्मचर्येण श्रुतेन च समन्विताः। यमश्च यमुना चैव यमजौ संबभूवतुः // 7 पूर्ण युगसहस्रे तु कल्पो निःशेष उच्यते // 52 श्यामवर्णं तु तद्रूपं संज्ञा दृष्ट्वा विवस्वतः। तत्र भूतानि सर्वाणि दग्धान्यादित्यरश्मिभिः। / असहन्ती तु खां छायां सवर्णां निर्ममे ततः / हारेवंश - 17 -