________________ 58. 54 ] विष्णुपर्व [59. 23 बहुगैरिकसंयुक्तं शैलशृङ्गादिवोदकम् // 54 पृथिव्यां तर्पितायां च सामृतं लक्ष्यते जगत // 9 स निहत्य प्रलम्बं तु संहृत्य बलमात्मनः / क्षीरवत्य इमा गावो वत्सवत्यश्च निवृताः / पर्यध्वजत कृष्णं वै रौहिणेयः प्रतापवान् / / 55 तेन संवर्धिता गावस्तृणैः पुष्टाः सपुंगवाः // 10 तं तु कृष्णश्च गोपाश्च दिविस्थाश्च दिवौकसः / नासस्या नातृणा गावो न बुभुक्षार्दितो जनः / तुष्टुवुनिहते दैत्ये जयाशीभिर्महाबलम् // 56 दृश्यते यत्र दृश्यन्ते वृष्टिमन्तो बलाहकाः // 11 बलेनायं हतो दैत्यो बालेनाक्लिष्टकर्मणा / दुदोह सवितुर्गा वै शक्रो दिव्याः पयस्वलाः / बलदेवेति नामास्य देवैश्चोक्तं दिवि स्थितैः // 57 ताः क्षरन्ति नवं क्षीरं मेध्यं मेघौघधारितम् // 12 बलं तु बलदेवस्य तदा भुवि जना विदुः / वाय्वीरितं तु मेघेषु करोति निनदं महत् / कर्मजं निहते दैत्ये देवैरपि दुरासदे // 58 जवेनावर्जितं चैव गर्जतीति जना विदुः / / 13 हाते श्रीहरिवंशे अष्टपञ्चाशत्तमोऽध्यायः // 58 // तस्य चैवोह्यमानस्य वातयुक्तैर्बलाहकैः / वज्राशनिसमाः शब्दा भवन्त्यगमभेदिनः // 14 तजलं वज्रनिष्पेषैविमुञ्चति नभोगतम् / वैशंपायन उवाच / बहुभिः कामगैर्मेधैः शको भृत्यैरिवेश्वरः // 15 तयोः प्रवृत्तयोरेवं कृष्णस्य च बलस्य च / कचिद्दुर्दिनसंकाशैः कचिच्छिन्नाभ्रसंस्थितैः / वने विचरतोर्मासौ व्यतियातौ स्म वार्षिकौ // 1 कचिच्छीकरमुक्ताभं कुर्वद्भिर्गगनं घनैः॥ 16 व्रजमाजग्मुतुस्तौ तु व्रजे शुश्रुवतुस्तदा / एवमेतत्पयो दुग्धं गोभिः सूर्यस्य वारिदः / प्राप्तं शक्रमहं वीरौ गोपांश्चोत्सवलालसान् / 2 पर्जन्यः सर्वलोकानां भवाय भुवि वर्षति // 17 कौतूहलादिदं वाक्यं कृष्णः प्रोवाच तत्र वै / तस्मात्प्रावृषि राजानः सर्वे शक्रं मुदा युताः। कोऽयं शक्रमहो नाम येन वो हर्ष आगतः / / 3 महैः सुरेशमर्चन्ति वयमन्ये च मानवाः // 18 तत्र वृद्धतमस्त्वेको गोपो वाक्यमुवाच ह / गोपवृद्धस्य वचनं श्रुत्वा शक्रपरिग्रहे / श्रयतां तात शक्रस्य यदथं मह इष्यते // 4 प्रभावज्ञोऽपि शक्रस्य वाक्यं दामोदरोऽब्रवीत् / / देवानामीश्वरः शक्रो मेघानां चारिसूदन / वयं वनचरा गोप गोपा गोधनजीविनः / तस्य चायं क्रतुः कृष्ण लोकपालस्य शाश्वतः // 5 गावोऽस्मदैवतं विद्धि गिरयश्च वनानि च // 20 तेन संचोदिता मेघास्तस्यायुधविभूषिताः / कर्षकाणां कृषिवृत्तिः पण्यं विपणिजीविनाम् / तस्यैवाज्ञाकराः सस्यं जनयन्ति नवाम्बुभिः / / 6 अस्माकं गौः परा वृत्तिरेतत्रैविध्यमुच्यते / मेघस्य पयसो दाता पुरुहूतः पुरंदरः / विद्यया यो यया युक्तस्तस्य सा दैवतं परम् // 21 संप्रहृष्टः स भगवान्प्रीणयत्यखिलं जगत् // 7 योऽन्यस्य फलमभानः करोत्यन्यस्य सक्रियाम् / तेन संपादितं सस्यं वयमन्ये च मानवाः / द्वावनौँ स लभते प्रेत्य चेह च मानवः / / 22 वर्तयामोपभुञ्जानास्तर्पयामश्च देवताः / / 8 कृष्यन्ताः प्रथिताः सीमाः सीमान्तं श्रूयते वनम् / देवो वर्षति लोकेषु ततः सस्यं प्रवर्तते / वनान्ता गिरयः सर्वे सा चास्माकं गतिध्रुवा / / 23 - 111 -