________________ 55. 43 ] हरिवंशे [56. 12 अभोज्यं तत्पशूनां हि अपेयं च जलार्थिनाम् / / 43 विनिपत्य ह्रदे घोरे दमयिष्यामि कालियम् // 57 उपभोगैः परित्यक्तं सद्भिस्त्रिषवणार्थिभिः / इति श्रीहरिवंशे पञ्चपञ्चाशत्तमोऽध्यायः॥५५॥ आकाशादप्यसंचार्य खगैराकाशगोचरैः // 44 तृणेष्वपि पतत्स्वग्नौ ज्वलन्तमिव तेजसा / समन्ताद्योजनं सायं तीरेष्वपि दुरासदम् // 45 वैशंपायन उवाच / विषानलेन घोरेण ज्वालाप्रज्वलितं हृदम् / सोपसृत्य नदीतीरं बध्वा परिकरं दृढम् / व्रजस्योत्तरतस्तस्य क्रोशमात्रे निरामये // 46 आरोहच्चपलः कृष्णः कदम्बशिखरं युवा // 1 तं दृष्ट्वा चिन्तयामास कृष्णो वै विपुलं हृदम् / कृष्णः कदम्बशिखराल्लम्बमानोऽम्बुदाकृतिः / अगाधं द्योतमानं च कस्येदं सुमहदम् / / 47 हृदमध्येऽकरोच्छब्दं निपतन्नम्बुजेक्षणः // 2 अस्मिन्स कालियो नाम कालाञ्जनचयोपमः / स कृष्णेनावपतता क्षोभितः स महाह्रदः / उरगाधिपतिः साक्षादे वसति दारुणः // 48 संप्रासिच्यत बेगेन भिद्यमान इवार्णवः // .3 उत्सृज्य सागरे वासं यो मया वाहितः पुरा / तेन शब्देन संक्षुब्धं तत्सर्पभवनं महत् / भयात्पतगराजस्य सुपर्णस्योरगाशिनः / / 49 उत्तिष्ठदुदकात्सो रोषपर्याकुलेक्षणः // 4 तेनेयं दूषिता सर्वा यमुना सागरंगमा / स चोरगपतिः क्रुद्धो मेघराशिसमप्रभः / भयात्तस्योरगपतेर्नायं देशो निषेव्यते // 50 ततो रक्तान्तनयनः कालियः समदृश्यत / / 5 पञ्चास्यः पावकोच्छ्रासश्चलजिह्वोऽनलाननः / तदिदं दारुणाकारमरण्यं रूढशावलम् / पृथुभिः पञ्चभिरैः शिरोभिः परिवारितः // 6 सावरोहद्रुमं घोरं कीर्ण नानालताद्रुमैः / / 51 पूरयित्वा ह्रदं सर्वं भोगेनानलवर्चसा। रक्षितं सर्पराजस्य सचिवैर्वनवासिभिः। स्फुरन्निव स रोषेण ज्वलन्निव च तेजसा // 7 वनं निर्विषयाकारं विषान्नमिव दुःस्पृशम् / क्रोधेन तज्जलं तस्य सर्वं शृतमिवाभवत् / तैराप्तकारिभिनित्यं सर्वतः परिरक्षितम् / / 52 प्रतिस्रोताश्च भीतेव जगाम यमुना नदी / शैवालमलिनैश्चापि वृक्षः क्षुपलताकुलैः / तस्य क्रोधाग्निपूर्णेन वक्त्रेणाभूच्च मारुतः // 8 कर्तव्यमार्गी भ्राजेते हृदस्यास्य तटावुभौ // 53 / / दृष्ट्वा कृष्णं हृदगतं क्रीडन्तं शिशुलीलया / तदस्य सर्पराजस्य कर्तव्यो निग्रहो मया / सधूमाः पन्नगेन्द्रस्य मुखान्निश्चेरुरर्चिषः // 9 यथेयं सरिदम्भोदा भवेच्छिवजलाशया // 54 सृजता तेन रोषाग्निं समीपे तीरजा द्रुमाः / व्रजोपभोग्या च शुभा नागे वै दमिते मया / क्षणेन भस्मसान्नीता युगान्तप्रतिमेन वै / / 10 सर्वर्तुसुखसंचारा सर्वतीर्थसुखाश्रया // 55 तस्य पुत्राश्च दाराश्च भृत्याश्चान्ये महोरगाः / एतदर्थं च वासोऽयं व्रजेऽस्मिन्गोपजन्म च / वमन्तं पावकं घोरं वक्त्रेभ्यो विषसंभवम् / अमीषामुत्पथस्थानां शासनार्थं दुरात्मनाम् // 56 / सधूमाः पन्नगेन्द्रास्ते निष्पेतुरमितौजसः // 11 एतं कदम्बमारुह्य तदेष शिशुलीलया। प्रवेशितश्च तैः सपैंः स कृष्णो भोगबन्धनम् / - 106 -