Page Text
________________ 13. 48.5] महाभारते [13. 48. 32 शुश्रूषकः स्वस्य कुलस्य स स्या हीना हीनात्प्रसूयन्ते वर्णाः पश्चदशैव ते // 18 स्वं चारित्रं नित्यमथो न जह्यात् / / 5 अगम्यागमनाच्चैव वर्तते वर्णसंकरः / सर्वानुपायानपि संप्रधार्य व्रात्यानामत्र जायन्ते सैरन्ध्रा मागधेषु च / समुद्धरेत्स्वस्य कुलस्य तन्तुम् / प्रसाधनोपचारज्ञमदासं दासजीवनम् / / 19 ज्येष्ठो यवीयानपि यो द्विजस्य व्रतश्चायोगवं सूते वागुरावनजीवनम् / शुश्रषवान्दानपरायणः स्यात् // 6 मैरेयकं च वैदेहः संप्रसूतेऽथ माधुकम् // 20 तिस्रः क्षत्रियसंबन्धाहयोरात्मास्य जायते / निषादो मुद्गरं सूते दाशं नावोपजीविनम् / हीनवर्णस्तृतीयायां शूद्र उग्र इति स्मृतः // 7 मृतपं चापि चण्डालः श्वपाकमतिकुत्सितम् / / 21 द्वे चापि भार्ये वैश्यस्य द्वयोरात्मास्य जायते / चतुरो भागधी सूते क्रूरान्मायोपजीविनः / शूद्रः शूद्रस्य चाप्येका शूद्रमेव प्रजायते / / 8 मांसस्वादुकरं सूदं सौगन्धर्मिति संज्ञितम् // 22 अतो विशिष्टस्त्वधमो गुरुदारप्रधर्षकः / वैदेहकाञ्च पापिष्ठं क्रूरं भार्योपजीविनम् / बाह्यं वर्णं जनयति चातुर्वर्ण्यविगर्हितम् // 9 निषादान्मद्रनाभं च खरयानप्रयायिनम् / / 23 अयाज्यं क्षत्रियो व्रात्यं सूतं स्तोमक्रियापरम् / चण्डालात्पुल्कसं चापि खराश्वगजभोजिनम् / वैश्यो वैदेहकं चापि मौद्गल्यमपवर्जितम् // 10 मृतचेलप्रतिच्छन्नं भिन्नभाजनभोजिनम् / / 24 - शूद्रश्चण्डालमत्युग्रं वध्यन्नं बाह्यवासिनम् / आयोगवीषु जायन्ते हीनवर्णासु ते त्रयः / ब्राह्मण्यां संप्रजायन्त इत्येते कुलपांसनाः / क्षुद्रो वैदेहकादन्ध्रो बहिर्यामप्रतिश्रयः / / 25 एते मतिमतां श्रेष्ठ वर्णसंकरजाः प्रभो // 11 कारावरो निषाद्यां तु चर्मकारात्प्रजायते / बन्दी तु जायते वैश्यान्मागधो वाक्यजीवनः / चण्डालापाण्डुसौपाकस्त्वक्सारव्यवहारवान् // 26 शद्रान्निषादो मत्स्यन्नः क्षत्रियाणां व्यतिक्रमात् // आहिण्डिको निषादेन वैदेह्यां संप्रजायते / शदादायोगवश्वापि वैश्यायां प्रामधर्मिणः / चण्डालेन तु सौपाको मौद्गल्यसमवृत्तिमान् // 27 ब्राह्मणैरप्रतिग्राह्यस्तथा स वनजीवनः // 13 निषादी चापि चण्डालात्पुत्रमन्तावसायिनम् / एतेऽपि सदृशं वर्ण जनयन्ति स्वयोनिषु / श्मशानगोचरं सूते बाबैरपि बहिष्कृतम् // // 28 मातृजात्यां प्रसूयन्ते प्रवरा हीनयोनिषु // 14 इत्येताः संकरे जात्यः पितृमातृव्यतिक्रमात् / यथा चतुर्पु वर्णेषु द्वयोरात्मास्य जायते / प्रच्छन्ना वा प्रकाशा वा वेदितव्याः स्वकर्मभिः // आनन्तर्यात्तु जायन्ते तथा बाह्याः प्रधानतः // 15 चतुर्णामेव वर्णानां धर्मो नान्यस्य विद्यते / ते चापि सदृशं वणं जनयन्ति स्वयोनिषु / वर्णानां धर्महीनेषु संज्ञा नास्तीह कस्यचित् // 30 परस्परस्य वर्तन्तो जनयन्ति विगर्हितान् // 16 यदृच्छयोपसंपन्नैर्यज्ञसाधुबहिष्कृतैः / यथा च शूद्रो ब्राह्मण्यां जन्तुं बाह्यं प्रसूयते / बाह्या बारितु जायन्ते यथावृत्ति यथाश्रयम् // 31 एवं बाह्यतराद्वाह्यश्चातुर्वात्प्रसूयते / / 17 चतुष्पथश्मशानानि शैलांश्चान्यान्वनस्पतीन् / प्रतिलोमं तु वर्तन्ते बाह्याद्बाह्यतरं पुनः। / युञ्जन्ते चाप्यलंकारास्तथोपकरणानि च // 32 -2578 -
| SR No. | 004324 |
| Book Title | Mahabharat Samhita Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publisher | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 846 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 10 MB |