________________ 13. 43. 1] अनुशासनपर्व [13. 43. 26 न च त्वं कृतवान्किचिदागः प्रीतोऽस्मि तेन ते॥ 12 भीष्म उवाच / यदि त्वहं त्वा दर्वृत्तमद्राक्षं द्विजसत्तम / तमागतमभिप्रेक्ष्य शिष्यं वाक्यमथाब्रवीत् / शपेयं त्वामहं क्रोधान्न मेऽत्रास्ति विचारणा // 13 देवशर्मा महातेजा यत्तच्छृणु नराधिप / / 1 सज्जन्ति पुरुषे नार्यः पुंसां सोऽर्थश्च पुष्कलः / अन्यथा रक्षतः शापोऽभविष्यत्ते गतिश्च सा // 14 देवशर्मोवाच / रक्षिता सा त्वया पुत्र मम चापि निवेदिता। किं ते विपुल दृष्टं वै तस्मिन्नद्य महावने / अहं ते प्रीतिमांस्तात स्वस्ति मार्ग गमिष्यसि // 15 ते त्वा जानन्ति निपुण आत्मा च रुचिरेव च॥२ भीष्म उवाच / __ विपुल उवाच / ब्रह्मर्षे मिथुनं किं तत्के च ते पुरुषा विभो। इत्युक्त्वा विपुलं प्रीतो देवशर्मा महानृषिः / ये मां जानन्ति तत्त्वेन तांश्च मे वक्तुमर्हसि // 3 मुमोद स्वर्गमास्थाय सहभार्यः सशिष्यकः // 16 इदमाख्यातवांश्चापि ममाख्यानं महामुनिः / देवशर्मोवाच / मार्कण्डेयः पुरा राजन्गङ्गाकूले कथान्तरे // 17 यद्वै तन्मिथुनं ब्रह्मन्नहोरात्रं हि विद्धि तत् / तस्माद्भवीमि पार्थ त्या स्त्रियः सर्वाः सदैव च। चक्रवत्परिवर्तेत तत्ते जानाति दुष्कृतम् // 4 उभयं दृश्यते तासु सततं साध्वसाधु च // 18 ये च ते पुरुषा विप्र अझैभव्यन्ति हृष्टवत् / स्त्रियः साध्व्यो महाभागाः संमता लोकमातरः / ऋतस्तानभिजानीहि ते ते जानन्ति दुष्कृतम् // 5 धारयन्ति महीं राजन्निमां सवनकाननाम् // 19 न मां कश्चिद्विजानीत इति कृत्वा न विश्वसेत् / असाध्व्यश्चापि दुर्वृत्ताः कुलम्न्यः पापनिश्चयाः / नरो रहसि पापात्मा पापकं कर्म वै द्विज // 6 // विज्ञेया लक्षणैदुष्टैः स्वगात्रसहजैर्नृप // 20 कुर्वाणं हि नरं कर्म पापं रहसि सर्वदा। एवमेतासु रक्षा वै शक्या कर्तुं महात्मभिः / पश्यन्ति ऋतवश्चापि तथा दिननिशेऽप्युत // 7 अन्यथा राजशार्दूल न शक्या रक्षितुं स्त्रियः // 21 ते त्वां हर्षस्मितं दृष्ट्वा गुरोः कर्मा निवेदकम् / / एता हि मनुजव्याघ्र तीक्ष्णातीक्ष्णपराक्रमाः। स्मारयन्तस्तथा प्राहुस्ते यथा श्रुतवान्भवान् // 8 नासामस्ति प्रियो नाम मैथुने संगमे नृभिः // 22 अहोरात्रं विजानाति ऋतवश्चापि नित्यशः / एताः कृत्याश्च कार्याश्च कृताश्च भरतर्षभ / पुरुषे पापकं कर्म शुभं वा शुभकर्मणः // 9 न चैकस्मिन्रमन्त्येताः पुरुषे पाण्डुनन्दन / / 23 तत्त्वया मम यत्कर्म व्यभिचाराद्भयात्मकम् / नासु स्नेहो नृभिः कार्यस्तथैवेर्ध्या जनेश्वर / नाख्यातमिति जानन्तस्ते त्वामाहुस्तथा द्विज // 10 / खेदमास्थाय भुञ्जीत धर्ममास्थाय चैव हि // 24 ते चैव हि भवेयुस्ते लोकाः पापकृतो यथा / विहन्येतान्यथा कुर्वन्नरः कौरवनन्दन / कृत्वा नाचक्षतः कर्म मम यच्च त्वया कृतम् // 11 - सर्वथा राजशार्दूल युक्तिः सर्वत्र पूज्यते // 25 तथा शक्या च दुर्वृत्ता रक्षितुं प्रमदा द्विज / तेनैकेन तु रक्षा वै विपुलेन कृता स्त्रियाः / -2571 -