________________ 13. 27.98] महाभारते [ 18. 28. 15 न्गुणान्सञ्जिाह्नवीजांस्तथैव / गुणैः समुदितः सर्वैर्वयसा च समन्वितः / भजेद्वाचा मनसा कर्मणा च तस्माद्भवन्तं पृच्छामि धर्म धर्मभृतां वर // 1 भक्त्या युक्तः परया श्रद्धधानः // 98 क्षत्रियो यदि वा वैश्यः शूद्रो वा राजसत्तम / लोकानिमांस्त्रीन्यशसा वितत्य ब्राह्मण्यं प्राप्नुयात्केन तन्मे व्याख्यातुमर्हसि // 2 सिद्धि प्राप्य महतीं तां दुरापाम् / तपसा वा सुमहता कर्मणा वा श्रुतेन वा। गङ्गाकृतानचिरेणैव लोका ब्राह्मण्यमथ चेदिच्छेत्तन्मे ब्रूहि पितामह // 3 __ न्यथेष्टमिष्टान्विचरिष्यसि त्वम् // 99 भीष्म उवाच / तव मम च गुगैर्महानुभावा ब्राह्मण्यं तात दुष्प्रापं वर्णैः क्षत्रादिभित्रिभिः / जुषतु मतिं सततं स्वधर्मयुक्तैः / परं हि सर्वभूतानां स्थानमेतद्युधिष्ठिर // 4 अभिगतजनवत्सला हि गङ्गा बह्वीस्तु संसरन्योनीर्जायमानः पुनः पुनः / भजति युनक्ति सुखैश्च भक्तिमन्तम् // 100 / पर्याये तात कस्मिंश्चिद्राह्मणो नाम जायते // 5 भीष्म उवाच / अत्राप्युदाहरन्तीममितिहासं पुरातनम् / इति परममतिर्गुणाननेका मतङ्गस्य च संवादं गर्दभ्याश्च युधिष्ठिर // 6. शिलरतये त्रिपथानुयोगरूपान् / द्विजातेः कस्यचित्तात तुल्यवर्णः सुतः प्रभुः / बहुविधमनुशास्य तथ्यरूपा मतङ्गो नाम नाम्नाभूत्सर्वैः समुदितो गुणैः // 7 गगनतलं द्युतिमान्विवेश सिद्धः // 101 स यज्ञकारः कौन्तेय पित्रा सृष्टः परंतप / शिलवृत्तिस्तु सिद्धस्य वाक्यैः संबोधितस्तदा। प्रायागर्दभयुक्तेन रथेनेहाशुगामिना // 8 गङ्गामुपास्य विधिवत्सिद्धि प्राप्तः सुदुर्लभाम् // स बालं गर्दभं राजन्वहन्तं मातुरन्तिके / तस्मात्त्वमपि कौन्तेय भक्त्या परमया युतः। निरविध्यत्प्रतोदेन नासिकायां पुनः पुनः // 9 गङ्गामभ्येहि सततं प्राप्स्यसे सिद्धिमुत्तमाम् / / 103 तं तु तीव्रव्रणं दृष्ट्वा गर्दभी पुत्रगृद्धिनी / वैशंपायन उवाच / उवाच मा शुचः पुत्र चण्डालस्त्वाधितिष्ठति // 10 श्रुत्वेतिहासं भीष्मोक्तं गङ्गायाः स्तवसंयुतम् / ब्राह्मणे दारुणं नास्ति मैत्रो ब्राह्मण उच्यते / युधिष्ठिरः परां प्रीतिमगच्छद्भातृभिः सह // 104 आचार्यः सर्वभूतानां शास्ता किं प्रहरिष्यति / / 11 इतिहासमिमं पुण्यं शृणुयाद्यः पठेत वा। अयं तु पापप्रकृतिर्बाले न कुरुते दयाम् / गङ्गायाः स्तवसंयुक्तं स मुच्येत्सर्वकिल्बिषैः // स्वयोनि मानयत्येष भावो भावं निगच्छति // 12 इति श्रीमहाभारते अनुशासनतपर्वणि एतच्छ्रुत्वा मतङ्गस्तु दारुणं रासभीवचः / सप्तविंशतितमोऽध्यायः // 27 // अवतीर्य रथात्तर्ण रासभी प्रत्यभाषत // 13 बेहि रासभि कल्याणि माता मे येन दूषिता / युधिष्ठिर उवाच / कथं मां वेत्सि चण्डालं क्षिप्रं रासभि शंस मे // प्रज्ञाश्रुताभ्यां वृत्तेन शीलेन च यथा भवान्। / केन जातोऽस्मि चण्डालो ब्राह्मण्यं येन मेऽनशत् / --- 2554 - 28