________________ 13. 23. 25] अनुशासनपर्व [ 13. 24.8 M भीष्म उवाच / ये त्वेवंगुणजातीयास्तेभ्यो दत्तं महाफलम् / ब्रह्मचर्य परं तात मधुमांसस्य वर्जनम् / सहस्रगुणमाप्नोति गुणाहय प्रदायकः // 37 मर्यादायां स्थितो धर्मः शमः शौचस्य लक्षणम् // प्रज्ञाश्रुताभ्यां वृत्तेन शीलेन च समन्वितः / युधिष्ठिर उवाच / तारयेत कुलं कृत्नमेकोऽपीह द्विजर्षभः // 38 कस्मिन्काले चरेद्धर्म कस्मिन्कालेऽर्थमाचरेत् / / गामश्वं वित्तमन्नं वा तद्विधे प्रतिपादयेत् / कस्मिन्काले सुखी च स्यात्तन्मे ब्रूहि पितामह // 26 द्रव्याणि चान्यानि तथा प्रेत्यभावे न शोचति // 39 - भीष्म उवाच / तारयेत कुलं कृत्स्नमेकोऽपीह द्विजोत्तमः / किमङ्ग पुनरेकं वै तस्मात्पात्रं समाचरेत् / / 40 काल्यमर्थं निषेवेत ततो धर्ममनन्तरम् / निशम्य च गुणोपेतं ब्राह्मणं साधुसंमतम् / पश्चात्कामं निषेवेत न च गच्छेत्प्रसङ्गिताम् // 27 दूरादानाययेत्कृत्ये सर्वतश्चाभिपूजयेत् // 41 ब्राह्मणांश्चाभिमन्येत गुरूंश्चाप्यभिपूजयेत्। इति श्रीमहाभारते अनुशासनपर्वणि सर्वभूतानुलोमश्च मृदुशीलः प्रियंवदः // 28 ज्योविंशोऽध्यायः // 23 // अधिकारे यदनृतं राजगामि च पैशुनम् / / 24 गुरोश्वालीककरणं समं तद्ब्रह्महत्यया // 29 युधिष्ठिर उवाच / प्रहरेन्न नरेन्द्रेषु न गां हन्यात्तथैव च / श्राद्धकाले च देवे च धर्मे चापि पितामह / भ्रूणहत्यासमं चैतदुभयं यो निषेवते // 30 इच्छामीह त्वयाख्यातं विहितं यत्सुरर्षिभिः // 1 नाग्निं परित्यजेजातु न च वेदान्परित्यजेत् / भीष्म उवाच। न च ब्राह्मणमाकोशेत्सम तद्ब्रह्महत्यया // 31 देवं पूर्वाहिके कुर्यादपराह्ने तु पैतृकम् / युधिष्ठिर उवाच / मङ्गलाचारसंपन्नः कृतशौचः प्रयत्नवान् // 2 कीदृशाः साधवो विप्राः केभ्यो दत्तं महाफलम् / मनुष्याणां तु मध्याह्ने प्रदद्यादुपपत्तितः / कीदृशानां च भोक्तव्यं तन्मे ब्रूहि पितामह / / 32 कालहीनं तु यदानं तं भागं रक्षसां विदुः // 3 भीष्म उवाच / लवितं चावलीढं च कलिपूर्वं च यत्कृतम् / अक्रोधना धर्मपराः सत्यनित्या दमे रताः / रजस्वलाभिदृष्टं च तं भागं रक्षसां विदुः // 4 तादृशाः साधवो विप्रास्तेभ्यो दत्तं महाफलम् // | अवघुष्टं च यद्भुक्तमव्रतेन च भारत / अमानिनः सर्वसहा दृष्टार्था विजितेन्द्रियाः / परामृष्टं शुना चैव तं भागं रक्षसां विदुः // 5 सर्वभूतहिता मैत्रास्तेभ्यो दत्तं महाफलम् / / 34 केशकीटावपतितं क्षुतं श्वभिरवेक्षितम् / / अलुब्धाः शुचयो वैद्या हीमन्तः सत्यवादिनः / / रुदितं चावधूतं च तं. भागं रक्षसां विदुः // 6 स्वकर्मनिरता ये च तेभ्यो दत्तं महाफलम् / / 35 / निरोंकारेण यद्भुक्तं सशस्त्रेण च भारत / साङ्गांश्च चतुरो वेदान्योऽधीयीत द्विजर्षभः / / दुरात्मना च यद्भुक्तं तं भागं रक्षसां विदुः / / 7 षड्मयो निवृत्तः कर्मभ्यस्तं पात्रमृषयो विदुः // 36 / परोच्छिष्टुं च यमुक्तं परिभुक्तं च यद्भवेत् / -2543 -