________________ 17. 2. 6 ] महाभारते [17. 3. 3 युधिष्ठिर उवाच / पपात शोकसंतप्तस्ततोऽनु परवीरहा // 18 पक्षपातो महानस्या विशेषेण धनंजये / तस्मिंस्तु पुरुषव्याघ्र पतिते शक्रतेजसि / तस्यैतत्फलमद्यैषा भुङ्क्ते पुरुषसत्तम॥६ म्रियमाणे दुराधर्षे भीमो राजानमब्रवीत् // 19 वैशंपायन उवाच / अनृतं न स्मराम्यस्य स्वैरेष्वपि महात्मनः / अथ कस्य विकारोऽयं येनायं पतितो भुवि // 20 एवमुक्त्वानवेक्ष्यैनां ययौ धर्मसुतो नृपः / युधिष्ठिर उवाच / समाधाय मनो धीमान्धर्मात्मा पुरुषर्षभः / / 7 एकाह्रा निर्दहेयं वै शत्रूनित्यर्जुनोऽब्रवीत् / सहदेवस्ततो धीमान्निपपात महीतले। न च तत्कृतवानेष शूरमानी ततोऽपतत् // 21 तं चापि पतितं दृष्ट्वा भीमो राजानमब्रवीत् // 8 अवमेने धनुर्पाहानेष सर्वांश्च फल्गुनः / योऽयमस्मासु सर्वेषु शुश्रूषुरनहंकृतः / / यथा चोक्तं तथा चैव कर्तव्यं भूतिमिच्छता // 22 सोऽयं माद्रवतीपुत्रः कस्मान्निपतितो भुवि / / 9 वैशंपायन उवाच / युधिष्ठिर उवाच। इत्युक्त्वा प्रस्थितो राजा भीमोऽथ निपपात ह। आत्मनः सदृशं प्राज्ञं नैषोऽमन्यत कंचन / पतितश्चाब्रवीद्भीमो धर्मराज युधिष्ठिरम् // 23 तेन दोषेण पतितस्तस्मादेष नृपात्मजः / / 10 भो भो राजन्नवेक्षस्व पतितोऽहं प्रियस्तव / वैशंपायन उवाच / किंनिमित्तं च पतनं ब्रूहि मे यदि वेत्थ ह // 24 इत्युक्त्वा तु समुत्सृज्य सहदेवं ययौ तदा / / युधिष्ठिर उवाच / भ्रातृभिः सह कौन्तेयः शुना चैव युधिष्ठिरः // 11 अतिभुक्तं च भवता प्राणेन च विकत्थसे। कृष्णां निपतितां दृष्ट्वा सहदेवं च पाण्डवम् / अनवेक्ष्य परं पार्थ तेनासि पतितः क्षितौ // 25 आर्तो बन्धुप्रियः शूरो नकुलो निपपात ह // 12 वैशंपायन उवाच। तस्मिन्निपतिते वीरे नकुले चारुदर्शने / इत्युक्त्वा तं महाबाहुर्जगामानवलोकयन् / पुनरेव तदा भीमो राजानमिदमब्रवीत् // 13 श्वा त्वेकोऽनुययौ यस्ते बहुशः कीर्तितो मया॥२६ योऽयमक्षतधर्मात्मा भ्राता वचनकारकः / इति श्रीमहाभारते महाप्रस्थानिकपर्वणि रूपेणाप्रतिमो लोके नकुलः पतितो भुवि // 14 द्वितीयोऽध्यायः // 2 // इत्युक्तो भीमसेनेन प्रत्युवाच युधिष्ठिरः। नकुलं प्रति धर्मात्मा सर्वबुद्धिमतां वरः // 15 वैशंपायन उवाच / रूपेण मत्समो नास्ति कश्चिदित्यस्य दर्शनम् / ततः संनादयशको दिवं भूमिं च सर्वशः / अधिकश्चाहमेवैक इत्यस्य मनसि स्थितम् // 16 रथेनोपययौ पार्थमारोहेत्यब्रवीच्च तम् // 1 नकुलः पतितस्तस्मादागच्छ त्वं वृकोदर / स भ्रातृन्पतितान्दृष्ट्वा धर्मराजो युधिष्ठिरः / यस्य यद्विहितं वीर सोऽवश्यं तदुपाश्नुते // 17 / अब्रवीच्छोकसंतप्तः सहस्राक्षमिदं वचः // 2 तांस्तु प्रपतितान्दृष्ट्वा पाण्डवः श्वेतवाहनः / | भ्रातरः पतिता मेऽत्र आगच्छेयुर्मया सह / -2916