Page Text
________________ 15. 10. 16] महाभारते [15. 12.6 11 अविचाल्याश्च ते ते स्युर्यथा मेरुर्महागिरिः॥ 16 क्रमेण युगपहुंद्वं व्यसनानां बलाबलम् // 12 इति श्रीमहाभारते आश्रमवासिकपर्वणि पीडनं स्तम्भनं चैव कोशभङ्गस्तथैव च / दामोऽध्यायः॥ 10 // कार्य यत्नेन शत्रूणां स्वराष्ट्र रक्षता स्वयम् // 15 न च हिंस्योऽभ्युपगतः सामन्तो वृद्धिमिच्छता / धृतराष्ट्र उवाच / कौन्तेय तं न हिंसेत यो महीं विजिगीषते // 14 मण्डलानि च बुध्येथाः परेषामात्मनस्तथा / गणानां भेदने योगं गच्छेथाः सह मत्रिभिः / उदासीनगुणानां च मध्यमानां तथैव च // 1 साधुसंग्रहणाच्चैव पापनिग्रहणात्तथा // 15 चतुर्णा शत्रुजातानां सर्वेषामाततायिनाम् / दुर्बलाश्चापि सततं नावष्टभ्या बलीयसा / मित्रं चामित्रमित्रं च बोद्धव्यं तेऽरिकर्शन // 2 तिष्ठेथा राजशार्दूल वैतसी वृत्तिमास्थितः // 16 तथामात्या जनपदा दुर्गाणि विषमाणि च / यद्येवमभियायाच दुर्बलं बलवान्नृपः / .. बलानि च कुरुश्रेष्ठ भवन्त्येषां यथेच्छकम् // 3 सामादिभिरुपायैस्तं क्रमेण विनिवर्तयेत् // 17 ते च द्वादश कौन्तेय राज्ञां वै विविधात्मकाः। अशक्नुवंस्तु युद्धाय निष्पतेत्सह मत्रिभिः / मश्रिप्रधानाश्च गुणाः षष्टिादश च प्रभो // 4 कोशेन पौरैर्दण्डेन ये चान्ये प्रियकारिणः // 15 एतन्मण्डलमित्याहुराचार्या नीतिकोविदाः / असंभवे तु सर्वस्य यथामुख्येन निष्पतेत् / अत्र षानुण्यमायत्तं युधिष्ठिर निबोध तत् // 5 क्रमेणानेन मोक्षः स्याच्छरीरमपि केवलम् // 1 // वृद्धिक्षयौ च विज्ञेयौ स्थानं च कुरुनन्दन।। इति श्रीमहाभारते आश्रमवासिकपर्वणि द्विसप्तत्या महाबाहो ततः षाड्गुण्यचारिणः // 6 एकादशोऽध्यायः / / 11 // यदा स्वपक्षो बलवान्परपक्षस्तथाबलः / विगृह्य शत्रून्कौन्तेय यायारिक्षतिपतिस्तदा // 7 धृतराष्ट्र उवाच / यदा स्वपक्षोऽबलवांस्तदा संधि समाश्रयेत् / संधिविग्रहमप्यत्र पश्येथा राजसत्तम / द्रव्याणां संचयश्चैव कर्तव्यः स्यान्महांस्तथा / द्वियोनि त्रिविधोपानं बहुकल्पं युधिष्ठिर // 1 यदा समर्थो यानाय नचिरेणैव भारत // 8 राजेन्द्र पर्युपासीथाश्छित्त्वा द्वैविध्यमात्मनः / तदा सर्व विधेयं स्यात्स्थानं च न विभाजयेत् / तुष्टपुष्टबलः शत्रुरात्मवानिति च स्मरेत् / / 2 भूमिरल्पफला देया विपरीतस्य भारत // 9 पर्युपासनकाले तु विपरीतं विधीयते। हिरण्यं कुप्यभूयिष्ठं मित्रं क्षीणमकोशवत् / आमर्दकाले राजेन्द्र व्यपसर्पस्ततो वरः // 3 विपरीतान्न गृहीयात्स्वयं संधिविशारदः // 10 व्यसनं भेदनं चैव शत्रूणां कारयेत्ततः / संध्यर्थ राजपुत्रं च लिप्सेथा भरतर्षभ / कर्शनं भीषणं चैव युद्धे चापि बहुक्षयम् // 4 विपरीतस्तु तेऽदेयः पुत्र कस्यांचिदापदि / प्रयास्यमानो नृपतिस्त्रिविधं परिचिन्तयेत् / तस्य प्रमोक्षे यत्नं च कुर्याः सोपायमत्रवित्॥११ आत्मनश्चैव शत्रोश्च शक्तिं शास्त्रविशारदः // 5 प्रकृतीनां च कौन्तेय राजा दीनां विभावयेत् / / उत्साहप्रभुशक्तिभ्यां मत्रशक्त्या च भारत / -2868 -
| SR No. | 004324 |
| Book Title | Mahabharat Samhita Part 04 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publisher | Bhandarkar Oriental Research Institute |
| Publication Year | 1975 |
| Total Pages | 846 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 10 MB |