________________ 15. 8. 10 ] महाभारते [ 15. 9. 16 राजायं वृद्धतां प्राप्तः प्रमाणे परमे स्थितः // 10 ययौ स्वभवनं राजा गान्धार्यानुगतस्तदा // 1 सोऽयं मयाभ्यनुज्ञातस्त्वया च पृथिवीपते / मन्दप्राणगति/मान्कृच्छ्रादिव समुद्धरन् / करोतु स्वमभिप्रायं मास्य विघ्नकरो भव // 11 पदातिः स महीपालो जीर्णो गजपतिर्यथा // 2 एष एव परो धर्मो राजर्षीणां युधिष्ठिर / तमन्वगच्छद्विदुरो विद्वान्सूतश्च संजयः / समरे वा भवेन्मृत्युर्वने वा विधिपूर्वकम् // 12 स चापि परमेष्वासः कृपः शारद्वतस्तथा // 3 पित्रा तु तव राजेन्द्र पाण्डुना पृथिवीक्षिता। स प्रविश्य गृहं राजा कृतपूर्वाहिकक्रियः / शिष्यभूतेन राजायं गुरुवत्पर्युपासितः // 13 तर्पयित्वा द्विजश्रेष्ठानाहारमकरोत्तदा / / 4 क्रतुभिर्दक्षिणावद्भिरन्नपर्वतशोभितैः / गान्धारी चैव धर्मज्ञा कुन्त्या सह मनस्विनी / महद्भिरिष्टं भोगाश्च भुक्ताः पुत्राश्च पालिताः // 14 वधूभिरुपचारेण पूजिताभुत भारत // 5 पुत्रसंस्थं च विपुलं राज्यं विप्रोषिते त्वयि / कृताहारं कृताहाराः सर्वे ते. विदुरादयः / त्रयोदशसमा भुक्तं दत्तं च विविधं वसु / / 15 पाण्डवाश्च कुरुश्रेष्ठमुपातिष्ठन्त तं नृपम् // 6 त्वया चायं नरव्याघ्र गुरुशुश्रूषया नृपः / ततोऽब्रवीन्महाराज कुन्तीपुत्रमुपह्वरे / आराधितः सभृत्येन गान्धारी च यशस्विनी॥१६ / निषण्णं पाणिना पृष्ठे संस्पृशन्नम्बिकासुतः // . अनुजानीहि पितरं समयोऽस्य तपोविधौ / अप्रमादस्त्वया कार्यः सर्वथा कुरुनन्दन / न मन्युर्विद्यते चास्य सुसूक्ष्मोऽपि युधिष्ठिर // 17 अष्टाङ्गे राजशार्दूल राज्ये धर्मपुरस्कृते / / 8 एतावदुक्त्वा वचनमनुज्ञाप्य च पार्थिवम् / तत्तु शक्यं यथा तात रक्षितुं पाण्डुनन्दन / तथास्त्विति च तेनोक्तः कौन्तेयेन ययौ वनम् // राज्यं धर्मं च कौन्तेय विद्वानसि निबोध तत् // 9 गते भगवति व्यासे राजा पाण्डुसुतस्ततः। विद्यावृद्धान्सदैव त्वमुपासीथा युधिष्ठिर / प्रोवाच पितरं वृद्धं मन्दं मन्दमिवानतः // 19 / शृणुयास्ते च यद्युः कुर्याश्चैवाविचारयन् // 10 यदाह भगवान्व्यासो यच्चापि भवतो मतम् / प्रातरुत्थाय तान्राजन्पूजयित्वा यथाविधि / यदाह स महेष्वासः कृपो विदुर एव च // 20 कृत्यकाले समुत्पन्ने पृच्छेथाः कार्यमात्मनः // 11 युयुत्सुः संजयश्चैव तत्कर्तास्म्यहमञ्जसा। ते तु संमानिता राजंस्त्वया राज्यहितार्थिना। सर्वे ह्येतेऽनुमान्या मे कुलस्यास्य हितैषिणः // 21 प्रवक्ष्यन्ति हितं तात सर्वं कौरवनन्दन / / 12 इदं तु याचे नृपते त्वामहं शिरसा नतः / इन्द्रियाणि च सर्वाणि वाजिवत्परिपालय / क्रियतां तावदाहारस्ततो गच्छाश्रमं प्रति // 22 हिताय वै भविष्यन्ति रक्षितं द्रविणं यथा // 13 इति श्रीमहाभारते आश्रमवासिकपर्वणि अमात्यानुपधातीतान्पितृपैतामहाशुचीन् / . अष्टमोऽध्यायः // 8 // दान्तान्कर्मसु सर्वेषु मुख्यान्मुख्येषु योजयेः // 14 चारयेथाश्च सततं चारैरविदितैः परान् / वैशंपायन उवाच / परीक्षितैर्बहुविधं स्वराष्ट्रेषु परेषु च // 15 ततो राज्ञाभ्यनुज्ञातो धृतराष्ट्रः प्रतापवान् / पुरं च ते सुगुप्तं स्यादृढप्राकारतोरणम् / - 2866 -